Dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp:Cần phân cấp, phân quyền linh hoạt

5 giờ trướcBài gốc

Chiều 11/8, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp (TTKC).

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp của TTKC để xử lý tình trạng cấp bách

Báo cáo tóm tắt về Báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, về các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp (Chương III), trên cơ sở ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban đã rà soát, đối chiếu với các luật chuyên ngành, nhất là Luật Phòng thủ dân sự để chỉnh lý các biện pháp áp dụng trong tình trạng khẩn cấp (TTKC).

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đó, nhập nội dung của Điều 13 và Điều 14 dự thảo Luật Chính phủ trình thành Điều 13 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý. Chỉnh lý quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp mà Luật hiện hành chưa quy định, tại khoản 2 Điều 13, khoản 2 Điều 14 và khoản 3 Điều 15 của dự thảo Luật Chính phủ trình và bổ sung quy định Thủ tướng Chính phủ được áp dụng các biện pháp của TTKC để xử lý các sự cố, tình huống cấp bách khi chưa ban bố TTKC thành 1 điều mới, như quy định tại Điều 12 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.

Ngoài ra, để thể chế hóa Nghị quyết số 66-NQ/TW, tinh thần phân cấp, phân quyền tại Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đã chuyển quy định tại khoản 2 Điều 25 và quy định tại khoản 4 Điều 10 dự thảo Luật Chính phủ trình thành khoản 3 Điều 9 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý để đảm bảo phù hợp với thẩm quyền được giao của Thủ tướng Chính phủ và việc áp dụng các biện pháp trong TTKC phù hợp với từng địa phương, cơ quan, đơn vị.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Về chỉ đạo, chỉ huy và lực lượng thi hành trong tình trạng khẩn cấp, Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, có ý kiến đề nghị làm rõ vai trò của cơ quan chỉ đạo, chỉ huy trong TTKC, trong mối quan hệ với Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự, Ban chỉ đạo, chỉ huy trong các luật chuyên ngành.

Một số ý kiến đề nghị rà soát để quy định về lực lượng thi hành trong TTKC bảo đảm đầy đủ, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ đã được luật chuyên ngành quy định, có lực lượng chuyên trách, lực lượng kiêm nhiệm và lực lượng rộng rãi; cân nhắc quy định “thành lập các Đội công tác tuyên truyền đặc biệt, Đội tuần tra đặc biệt” để không làm phát sinh biên chế, thủ tục hành chính.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đã chỉnh lý Điều 25 dự thảo Luật Chính phủ trình theo hướng làm rõ trách nhiệm của các Ban chỉ đạo, chỉ huy quy định trong pháp luật chuyên ngành. Sửa tên Điều thành “Cơ quan chỉ đạo, chỉ huy trong tình trạng khẩn cấp” cho phù hợp với nội dung Điều 24 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng; Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Đồng thời, chỉnh lý quy định về lực lượng thi hành trong TTKC gồm lực lượng nòng cốt và lực lượng rộng rãi. Đội công tác tuyên truyền đặc biệt, Đội tuần tra đặc biệt chỉ được thành lập trong TTKC từ lực lượng nòng cốt nên không làm phát sinh tổ chức, biên chế như quy định tại Điều 28 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.

Chỉ được miễn trách nhiệm khi ban hành quyết định mang tính chất cấp bách và không vụ lợi

Thảo luận tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm, sự chủ động, tích cực của cơ quan thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan tổ chức trong việc nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ Chín. Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, các cơ quan đã bổ sung nhiều cơ sở khoa học thực tiễn thông qua các hoạt động khảo sát, tọa đàm, góp phần hoàn thiện dự thảo Luật để trình Thường vụ Quốc hội cho ý kiến bảo đảm đầy đủ và chất lượng.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Thượng tướng Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo tóm tắt về Báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp. Ảnh: Phạm Thắng

Về cơ chế phối hợp và phân công trách nhiệm, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, trong TTKC, sự phối hợp giữa các cơ quan trung ương và địa phương là yếu tố then chốt. Do đó, dự thảo Luật cần quy định rõ hơn cơ chế chỉ huy thống nhất, phân cấp, phân quyền linh hoạt, đồng thời thiết lập kênh thông tin, cảnh báo sớm và cơ chế phản ứng nhanh.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, các TTKC về quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, thảm họa do thiên tai, dịch bệnh, sự cố về môi trường, hóa chất, bức xạ, hạt nhân, năng lượng hoặc các sự cố khác… thường không rạch ròi với nhau. Do đó, cần cân nhắc quy định thẩm quyền của Bộ Quốc phòng là đầu mối giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về tình trạng khẩn cấp (khoản 2, Điều 33).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng lưu ý, khi xảy ra tình trạng khẩn cấp về thảm họa thiên tai, dịch bệnh, sự cố môi trường… thì việc quản lý trật tự, an toàn xã hội và triển khai các biện pháp chuyên ngành để ngăn chặn thảm họa, dịch bệnh, sự cố sẽ có sự đan xen với nhau. Do đó, dự thảo Luật cần bổ sung quy định để có cơ sở xử lý khi có sự đan xen giữa các yêu cầu quản lý nhà nước.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Khoản 7, Điều 3 của dự thảo Luật quy định “việc quyết định các biện pháp nhằm ứng phó, khắc phục hậu quả trong tình trạng khẩn cấp gây ra thiệt hại thì người ra quyết định không phải chịu trách nhiệm khi quyết định đó không có động cơ vụ lợi”.

Tán thành với quy định trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị bổ sung quy định “quyết định các biện pháp có tính chất cấp bách” để ứng phó, khắc phục hậu quả trong tình trạng khẩn cấp.

“Phải là không vụ lợi khi ban hành những biện pháp có tính chất cấp bách mới không phải chịu trách nhiệm. Chưa đến mức phải cấm đường mà đã cấm đường và gây thiệt hại, thì dù không vụ lợi nhưng do năng lực quản lý kém, lo lắng từ xa… nên người ra quyết định phải chịu trách nhiệm”, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Về nguyên tắc áp dụng biện pháp TTKC (Điều 12), Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cơ bản tán thành với quy định tại khoản 3, Điều 12. Theo đó, trong trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia dân tộc, Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng các biện pháp mà pháp luật chưa quy định để ứng phó, khắc phục với TTKC hoặc áp dụng các biện pháp quy định trong luật này khi chưa ban bố, công bố TTKC. Việc áp dụng các biện pháp trên phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Quốc hội trong thời gian gần nhất.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát lý giải, tính chất đặc biệt, khẩn cấp của TTKC đòi hỏi không thể kéo dài như quy trình bình thường. Do vậy, việc giao cho Thủ tướng Chính phủ quyết định các biện pháp mà pháp luật chưa quy định là phù hợp.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Về duy trì hoạt động tố tụng trong TTKC (Điều 6), để bảo đảm thuận lợi và thống nhất trong quá trình thực hiện hạn chế tối đa việc làm ảnh hưởng đến quyền con người, quyền công dân, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đề nghị, cần bổ sung quy định giao Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao chủ trì phối hợp với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Thủ trưởng các cơ quan khác có liên quan quy định chi tiết điều này.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan có liên quan để tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn thiện dự thảo Luật. Đồng thời, tiến hành xin ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan theo quy định trước khi trình thông qua tại Kỳ họp thứ Mười bảo đảm chất lượng cao nhất.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/du-thao-luat-tinh-trang-khan-cap-can-phan-cap-phan-quyen-linh-hoat-10382901.html