Nhằm hiện thực hóa chủ trương chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động của chính quyền thành phố, ngày 29/4/2025, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã ban hành Chỉ thị số 08/CT-UBND về việc sử dụng hồ sơ điện tử trên toàn địa bàn. Đây là bước đi cụ thể tiếp theo trong tiến trình xây dựng nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch và không giấy tờ - điều đã được Thành phố xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong nhiều năm trở lại đây.
Việc yêu cầu sử dụng toàn diện hồ sơ điện tử hứa hẹn sẽ chấm dứt tình trạng người dân phải xếp hàng chờ làm thủ tục tại Trung tâm Phục vụ hành chính công Hà Nội trên đường Võ Chí Công.
Thực tế, định hướng xây dựng nền hành chính không giấy tờ đã được thể hiện rõ trong nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng như Quyết định số 942/QĐ-TTg ngày 15/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030; hay Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 6/1/2022 về phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Bám sát tinh thần này, Hà Nội đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch hành động nhằm số hóa hoạt động quản lý, điều hành và cung cấp dịch vụ công.
Đặc biệt, trong năm 2023, thành phố đã có những bước tiến rõ nét khi triển khai rộng rãi Cổng dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng ký số cho cán bộ công chức, phát hành văn bản điện tử liên thông giữa các cấp. Tuy nhiên, trên thực tế, việc sử dụng hồ sơ giấy vẫn còn tồn tại trong nhiều khâu, gây lãng phí và cản trở hiệu quả của quá trình chuyển đổi số.
Quyết liệt xóa bỏ tình trạng “nửa số - nửa giấy”
Chỉ thị số 08/CT-UBND đã đặt ra nguyên tắc cốt lõi: “Không giấy tờ - Không tiếp xúc - Toàn trình - Liền mạch”. Theo đó, tất cả thủ tục và giao dịch giữa cơ quan nhà nước với người dân, doanh nghiệp đều phải được thực hiện hoàn toàn trên môi trường số. Hồ sơ điện tử hợp lệ - bao gồm các tài liệu đã được số hóa, ký số, chứng thực điện tử hoặc do tổ chức, cá nhân tự khai sẽ được sử dụng xuyên suốt từ khâu tiếp nhận, xử lý đến trả kết quả.
Điểm mới của Chỉ thị là nhấn mạnh việc thừa nhận giá trị pháp lý của hồ sơ điện tử, yêu cầu các cơ quan tuyệt đối không được yêu cầu nộp lại bản giấy nếu đã có bản điện tử hợp lệ. Đồng thời, nghiêm cấm việc vận hành đồng thời hai quy trình giấy và điện tử cho cùng một thủ tục, nhằm chấm dứt tình trạng “nửa số - nửa giấy” vốn gây nhiễu và thiếu nhất quán trong quản lý hành chính.
Toàn bộ hồ sơ tiếp nhận phải được số hóa, ký số ngay tại thời điểm tiếp nhận, trừ những trường hợp không thể số hóa do đặc thù. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính phải được trả dưới dạng điện tử, có ký số hợp lệ; nếu buộc phải cấp bản giấy theo quy định thì cũng phải đồng thời được số hóa để lưu trữ và sử dụng.
Trách nhiệm của người đứng đầu và vai trò của người dân
UBND TP Hà Nội giao Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố làm đầu mối theo dõi, đôn đốc, kiểm tra quá trình triển khai. Đồng thời, chủ trì nghiên cứu, đề xuất việc thừa nhận giá trị pháp lý của hồ sơ điện tử có ký số từ tổ chức, cá nhân. Thành phố cũng định hướng chuyển dần từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm, tăng tính tự chủ và trách nhiệm của các bên liên quan.
Đặc biệt, người đứng đầu các sở, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND Thành phố nếu để xảy ra tình trạng triển khai hình thức, yêu cầu nộp hồ sơ giấy không cần thiết hoặc trì hoãn không lý do việc sử dụng hồ sơ điện tử. Đây là thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm "chuyển từ khuyến khích sang bắt buộc" trong thực hiện chuyển đổi số.
Chính quyền Thành phố cũng kêu gọi sự tham gia giám sát tích cực từ người dân, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị - xã hội để đảm bảo quá trình triển khai minh bạch, đồng bộ, đúng mục tiêu. Việc ứng dụng hồ sơ điện tử không chỉ góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân mà còn giúp các cơ quan nhà nước vận hành hiệu quả hơn, nâng cao năng lực quản trị và công vụ.
Chỉ thị 08/CT-UBND không chỉ là văn bản hành chính mà còn là một lời cam kết của chính quyền Thành phố với nhân dân về việc xây dựng một hệ thống hành chính hiện đại, liêm chính, vì dân. Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang thay đổi toàn diện phương thức quản lý và cung cấp dịch vụ công, Hà Nội đang nỗ lực đi đầu, tạo hình mẫu về chuyển đổi số trong khối hành chính công.
Đình Khương