Ngày 11-8, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), Báo Lao Động tổ chức hội thảo “Phát triển nhân lực – điều kiện tiên quyết cho kinh tế số và tăng trưởng xanh”.
Ông Nguyễn Khánh Long, Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Nội vụ), cho rằng chuyển đổi số đang tái định hình toàn bộ thị trường lao động và nghiệp vụ của người lao động.
Tại Việt Nam, nhiều ngành như tài chính - ngân hàng, logistics, y tế, giáo dục, dịch vụ… đã và đang áp dụng công nghệ cao, dẫn đến yêu cầu mới về kỹ năng lao động. Nếu không được đào tạo lại, một bộ phận lớn lao động sẽ bị bỏ lại phía sau.
Phó Cục trưởng Cục Việc làm cũng cảnh báo, khoảng cách đáng kể giữa chương trình đào tạo và nhu cầu thực tiễn, với khoảng 38 triệu lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên.
“Nguy cơ bị bỏ lại phía sau đặc biệt lớn với nhóm lao động phổ thông, tuổi trung niên và lao động nữ tại các khu công nghiệp nếu không kịp thời tái đào tạo…”- ông Long nói.
Bà Vi Thị Hồng Minh, Phó Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động – VCCI phát biểu tại hội thảo. Ảnh: T.T
Đồng tình quan điểm trong nước đang thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, bà Vi Thị Hồng Minh, Phó Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động – VCCI, cho biết nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin, công nghiệp số của Việt Nam khoảng 150.000 kỹ sư mỗi năm, nhưng hiện mới đáp ứng được 40-50%.
Riêng nhu cầu nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn là 5.000-10.000 kỹ sư mỗi năm, song khả năng đáp ứng chưa đến 20%.
Thêm vào đó, trong chuyển đổi số, bà Minh cũng cảnh báo các ngành thâm dụng lao động như ngành dệt may, da giày, lắp ráp điện tử… sử dụng hàng triệu lao động đối diện nguy cơ 70% việc làm bị thay thế bởi robot và AI trong 10 năm tới.
“Trước mắt chúng ta thấy ngành công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trên thế giới là 1 trong 3 ngành giảm nhân sự nhanh nhất trong 5 năm qua với mức 23%. Từ cuối năm 2022 đến nay, có khoảng 380.000 lao động mất việc, chiếm 1,9% nhân sự toàn cầu…”- bà Minh dẫn chứng.
Với bối cảnh trên, PGS TS Nguyễn Thị Lan Hương, Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội, nhấn mạnh về vai trò của Nhà nước.
Cụ thể theo bà Hương, đầu tư vào nhân lực không thể là trách nhiệm riêng của doanh nghiệp hay tổ chức công đoàn. Chính phủ cần đóng vai trò “kiến trúc sư trưởng”, xây dựng nền tảng pháp lý, định hướng chiến lược và kết nối hệ sinh thái nhân lực quốc gia.
Ông Nguyễn Phong Anh, chuyên gia đào tạo AI, cho rằng các doanh nghiệp nên có môi trường thử nghiệm với công nghệ. Công nghệ AI tiến triển quá nhanh đến mức việc đầu tư đồng bộ trên diện rộng có thể lạc hậu ngay khi vừa đặt bút ký hợp đồng.
“Vì vậy hãy tạo không gian cho những thử nghiệm nội bộ được diễn ra liên tục. Nhiều thử nghiệm nhỏ được đánh giá đo lường kỹ càng sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn là một quyết định lớn dựa trên những kế hoạch kỹ lưỡng nhưng chậm chạp…”- ông Anh góp ý.
Chiều 11-8, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức họp báo và cho biết nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, đơn vị tổ chức trao giải thưởng và vinh danh 28 doanh nghiệp tiêu biểu vì người lao động năm 2025.
Những doanh nghiệp được lựa chọn là những đơn vị chấp hành tốt pháp luật về lao động, có môi trường làm việc xanh, sạch, đẹp; có nhiều chính sách chăm lo cho người lao động tốt…
Chương trình trao giải sẽ diễn ra vào tối 15-8 tại Hà Nội.
VIẾT LONG