Hình minh họa ẩm thực Trung Quốc
Theo Reuters, gần ba năm sau khi Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp phong tỏa vì Covid-19, sức mua trong nước vẫn yếu và cạnh tranh gay gắt khiến đà tăng trưởng bị chững lại. Trước bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp thực phẩm và đồ uống Trung Quốc đang tìm đường ra nước ngoài để duy trì lợi nhuận và mở rộng thị phần.
Trong năm qua, số lượng nhà hàng và quán cà phê Trung Quốc xuất hiện tại Singapore đã tăng kỷ lục. Nhiều doanh nghiệp đảo quốc này là “bản thử” cho kế hoạch vươn ra toàn cầu, nhờ môi trường kinh doanh thuận lợi và vị thế trung tâm khu vực.
Các thương hiệu nổi tiếng như Luckin Coffee hay chuỗi trà sữa Mixue đã nối gót các nhà hàng lẩu và ẩm thực cay trong làn sóng mở rộng ra nước ngoài sau đại dịch. Họ kỳ vọng tận dụng hình ảnh quốc tế hóa và môi trường kinh doanh năng động của Singapore để tăng sức hút thương hiệu - một xu hướng mà giới chuyên gia dự báo sẽ còn tiếp tục gia tăng mạnh mẽ trong thời gian tới.
“Hiện rất khó để kinh doanh tại Trung Quốc nên nhiều thương hiệu buộc phải tìm hướng phát triển ở nước ngoài”, bà Josie Zhou, Giám đốc điều hành mảng quốc tế của chuỗi nhà hàng Hồ Nam Nong Geng Ji, chia sẻ. Doanh nghiệp này chọn Singapore làm điểm đến đầu tiên trong chiến lược toàn cầu hóa.
Theo bà Joanna Jia, quản lý khu vực Singapore của chuỗi trà sữa ChaPanda, những cuộc “chiến giá” kéo dài đã khiến các doanh nghiệp ẩm thực Trung Quốc phải tìm kiếm mô hình tăng trưởng mới ở nước ngoài. ChaPanda mở hai cửa hàng nhượng quyền tại Singapore vào tháng 7 và dự kiến mở thêm hai cửa hàng nữa trong thời gian tới.
Singapore từ lâu được xem là nơi lý tưởng cho các doanh nghiệp Trung Quốc nhờ nền văn hóa tương đồng, dân số chủ yếu là người gốc Hoa và vị thế cầu nối giữa phương Đông và phương Tây. Quốc gia này cũng tích cực mở rộng quan hệ kinh tế với các nền kinh tế lớn, trong đó có Trung Quốc, trong bối cảnh Mỹ tăng cường rào cản thương mại.
Theo dữ liệu của công ty tư vấn Momentum Works, đến tháng 8 năm nay, có khoảng 85 thương hiệu ẩm thực Trung Quốc hoạt động với hơn 400 cửa hàng tại Singapore - tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.
Đáng chú ý, đà tăng này diễn ra ngay cả khi các nhà hàng địa phương, từ quán ăn bình dân đến nhà hàng đạt sao Michelin, đang vật lộn với chi phí tăng cao và sức mua giảm - tương tự tình cảnh của các doanh nghiệp Trung Quốc trong nước.
Tuy nhiên, đại diện các thương hiệu Trung Quốc vẫn tỏ ra tự tin, cho rằng kinh nghiệm “sống sót” ở thị trường khốc liệt trong nước sẽ giúp họ thích nghi nhanh. Năm ngoái, Trung Quốc chứng kiến kỷ lục 3 triệu nhà hàng đóng cửa, buộc các chuỗi còn trụ lại phải tối ưu hóa chi phí và quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả.
Ví dụ, chuỗi trà sữa Chagee có thể pha một ly trà sữa lạnh tùy chỉnh lượng đường và đá chỉ trong 8 giây, nhờ hệ thống máy móc do chính hãng phát triển. Những quy trình linh hoạt này giúp các thương hiệu Trung Quốc đáp ứng nhanh xu hướng tiêu dùng và giữ giá thấp hơn đối thủ phương Tây như Starbucks.
Theo số liệu của Euromonitor International, thị phần của Starbucks tại Trung Quốc đã giảm từ 34% năm 2019 xuống còn 14% năm ngoái, buộc hãng này phải xem xét bán bớt hoạt động tại thị trường lớn thứ hai thế giới.
“Thị trường Singapore có thể khó, nhưng Trung Quốc còn khốc liệt hơn và họ đã sống sót qua điều đó” chuyên gia kinh tế Erica Tay của ngân hàng Maybank Trung Quốc nhận xét.
Dẫu vậy, làn sóng mở rộng này cũng tạo áp lực lên doanh nghiệp địa phương. Tổ chức Singapore Tenants United for Fairness, đại diện cho 700 chủ kinh doanh, cho rằng các doanh nghiệp nhỏ trong nước khó có thể cạnh tranh công bằng. “Khi một doanh nghiệp vừa của Trung Quốc còn lớn hơn cả các công ty lớn ở Singapore, rõ ràng chúng ta không cùng chơi trong một sân đấu” tổ chức này nêu trong tuyên bố hồi tháng 6.
Các chuyên gia nhận định, ngoài yếu tố thị trường, Singapore còn hấp dẫn vì mang giá trị biểu tượng. Với dân số hơn 6,1 triệu người, phần lớn gốc Hoa, cùng hình ảnh quốc gia hiện đại và giàu có, việc có mặt tại đây giúp thương hiệu Trung Quốc xây dựng uy tín và định vị “cao cấp”.
“Nếu tạo được thương hiệu tại Singapore, danh tiếng đó sẽ lan sang Malaysia, Việt Nam, thậm chí Indonesia", bà Jia của ChaPanda nói.
Một số thương hiệu lớn còn được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư mạnh về vốn, giúp họ dễ dàng thuê được vị trí đắc địa. Chẳng hạn, nhà hàng đạt sao Michelin Yong Fu từ Thượng Hải đầu tư 10 triệu đô la Singapore (tương đương 7,7 triệu USD) khi đặt chân đến Singapore năm ngoái, đủ để trang trải chi phí mặt bằng, nhân sự và vận hành trong nhiều năm. Từ Singapore, Yong Fu dự kiến mở rộng sang London vào cuối năm nay, sau đó là New York và Paris trong năm tới.
Theo ông Ethan Hsu, Giám đốc mảng bán lẻ của công ty bất động sản Knight Frank, dòng vốn đầu tư lớn từ Trung Quốc đang khiến giá thuê tại các khu thương mại trọng điểm leo thang, trong khi nguồn cung mặt bằng hạn chế.
Ngoài ra, nhà phê bình ẩm thực KF Seetoh lo ngại rằng làn sóng này có thể “làm loãng bản sắc ẩm thực bản địa” của Singapore.
Dù vậy, các chuyên gia nhận định điều đó khó ngăn được làn sóng doanh nghiệp Trung Quốc tiếp tục tìm lối thoát khỏi cuộc cạnh tranh khốc liệt trong nước.
“Cạnh tranh ở đây rồi cũng sẽ gay gắt nhưng họ đã sẵn sàng", bà Zhou của Nong Geng Ji nói.
Bảo Hân/Báo Tin tức và Dân tộc (Reuters)