Việc này đặt ra bài toán khó cho các ngân hàng thương mại khi muốn giảm áp lực tăng vốn.
Khách hàng giao dịch tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Ảnh: Đỗ Tâm
Tăng trưởng cho vay cao hơn huy động 3,7%
Theo thống kê mới nhất, tăng trưởng cho vay đạt khoảng 13,4%, trong khi tăng trưởng huy động vốn đạt 9,7%, cho thấy nhu cầu vay vốn tăng mạnh. Thực tế này đòi hỏi các ngân hàng cần đẩy mạnh huy động vốn và tăng lãi suất huy động để thu hút nguồn tiền.
Nhưng vấn đề đặt ra là ngân hàng đang phải tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp nói riêng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nói chung. Cho nên điều chỉnh tăng lãi suất huy động thế nào để vừa tăng tính cạnh tranh vừa bảo đảm duy trì lãi suất cho vay hợp lý là bài toán không dễ giải.
Trước áp lực này, các ngân hàng đã “rục rịch” tăng lãi suất huy động từ cuối quý III-2025, tập trung ở nhóm các ngân hàng thương mại cổ phần quy mô trung bình và nhỏ. Theo đó, các kỳ hạn ngắn, trong đó kỳ hạn 1-3 tháng được điều chỉnh nhiều nhất. Lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng tăng từ mức trung bình 3,39%/năm hồi cuối tháng 6 lên 3,43%/năm vào cuối tháng 10. Với kỳ hạn dài hơn, mức tăng thấp hơn, như lãi suất huy động 6 tháng tăng lên 4,46%/năm và 12 tháng lên 5,08%/năm, tăng 1-3 điểm cơ bản (tương đương 0,01-0,03%) so với cuối quý trước đó.
Chẳng hạn như Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) tăng lãi suất huy động 30 điểm cơ bản so với đầu năm, ngay cả khi tốc độ tăng trưởng tín dụng và huy động của ngân hàng cân bằng, với 76% tổng nguồn vốn đến từ tiền gửi khách hàng, cao hơn đáng kể so với mức trung bình 60% của nhóm ngân hàng bán lẻ.
Trong khi đó, Ngân hàng Thương mại cổ phần Hàng Hải (MSB) tăng khoảng 40 điểm cơ bản lãi suất so với đầu năm, bởi tỷ trọng tiền gửi khách hàng của MSB chỉ ở mức 52%, trong khi tỷ lệ vay liên ngân hàng chiếm tới 26%. Theo đại diện MSB, việc tăng lãi suất huy động của ngân hàng nhằm bảo đảm nguồn vốn phục vụ tăng trưởng tín dụng, đồng thời thu hút khách gửi tiền.
Tiếp tục “nóng” cuộc đua tăng lãi suất huy động
Cập nhật riêng tháng 11, cuộc đua lãi suất huy động lại tiếp tục "nóng" khi nhiều ngân hàng thương mại, chủ yếu thuộc nhóm vốn hóa nhỏ, đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm cá nhân. Ngân hàng Kiên Long (KienlongBank) tăng lãi suất huy động trực tuyến (online) kể từ ngày 11-11, với mức 0,2% cho các kỳ hạn 1-4 tháng và 6-7 tháng, trong khi giảm nhẹ 0,1% ở kỳ hạn 8-9 tháng. Sau điều chỉnh, lãi suất kỳ hạn 1-5 tháng ở mức 3,9%/năm; kỳ hạn 6 tháng là 5,3%/năm; kỳ hạn 8-9 tháng là 5,1%/năm; kỳ hạn 10-11 tháng ở mức 5,3%/năm; kỳ hạn 12 tháng đạt 5,5%/năm. Với hình thức gửi tại quầy, lãi suất thấp hơn gửi online 0,2%.
Ngân hàng Thương mại cổ phần Lộc Phát (LPBank) điều chỉnh biểu lãi suất gửi online cho khách hàng cá nhân từ ngày 10-11, với mức tăng 0,2-0,3% cho hầu hết kỳ hạn, lên mức cao nhất là 5,5%/năm cho kỳ hạn 18-60 tháng, trong khi kỳ hạn ngắn 1-5 tháng lên 4,2%/năm; 6-11 tháng: 5,3%/năm; 12-16 tháng: 5,4%/năm. Với khách hàng lựa chọn gửi tiết kiệm tại quầy, lãi suất được hưởng cho kỳ hạn từ 1 đến 11 tháng sẽ thấp hơn gửi online 0,5%, kỳ hạn 12 tháng thấp hơn 0,4% và kỳ hạn trên 12 tháng thấp hơn 0,2%.
Trong nhóm ngân hàng thương mại cổ phần lớn có Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) tăng lãi suất huy động vào ngày 12-11, với mức tăng 0,2-0,4%. Theo đó, kỳ hạn 1-2 tháng lên mức 3,95%/năm; kỳ hạn 3 tháng lên 4,75%/năm, cũng là mức tối đa theo trần quy định đối với tiền gửi dưới 6 tháng; 4-5 tháng lên 4,35%/năm; 12 tháng lên 5,75%/năm; 13-36 tháng: 5,25%/năm. Với khách hàng gửi tại quầy, lãi suất được hưởng sẽ thấp hơn gửi online khoảng 0,7-0,9%, tùy từng kỳ hạn. Đây là lần tăng thứ hai của Techcombank chỉ trong chưa đầy nửa tháng.
Trong khi đó, nhóm ngân hàng thương mại có vốn nhà nước duy trì ổn định mặt bằng lãi suất huy động, khi suốt 9 tháng đầu năm 2025, lãi suất kỳ hạn 3 tháng không thay đổi, phổ biến ở mức 1,9%/năm.
Theo nhận định của các chuyên gia, việc một số ngân hàng ghi nhận tín dụng tăng trên 20% chỉ trong 9 tháng là nguyên nhân chính tạo áp lực lên mặt bằng lãi suất huy động.
Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán Vietcombank cho rằng, dư địa giảm lãi suất huy động trong thời gian tới gần như không còn, thậm chí tình hình có thể ngược lại, khi xu hướng tăng nhẹ sẽ trở lại. Điều này xảy ra do 3 yếu tố chính, trong đó tín dụng nhiều khả năng bứt tốc vào cuối năm khi Ngân hàng Nhà nước nới chỉ tiêu, buộc các ngân hàng - đặc biệt ở nhóm ngân hàng thương mại tư nhân - phải đẩy mạnh huy động vốn, làm gia tăng rủi ro thiếu hụt thanh khoản cục bộ. Cùng với đó, áp lực tỷ giá USD/VND vẫn hiện hữu và thị trường bất động sản, tài sản tài chính tăng "nóng" làm gia tăng nhu cầu tín dụng rủi ro, tạo động lực gián tiếp cho việc điều chỉnh lãi suất huy động lên mức hợp lý để kiểm soát dòng vốn.
Giám đốc Khối Nguồn vốn và Thị trường tài chính của Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh vượng (VPBank) Vũ Minh Trường chia sẻ, tình trạng tín dụng tăng nhanh hơn huy động kéo dài đang gây áp lực lên thanh khoản và lãi suất cho các ngân hàng trong giai đoạn cuối năm. Thực tế, các chỉ số này đã liên tục tăng trong thời gian gần đây, dẫn đến tỷ lệ cho vay/huy động (LDR) của hệ thống ở mức tương đối cao. Đây là những yếu tố cho thấy áp lực tăng lãi suất hiện nay là rất rõ ràng.
Hà Linh