Người giữ 'hồn' của quê hương

3 giờ trướcBài gốc

GIỮ GÌN VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG

Sinh ra và lớn lên trong nhịp chiêng rộn ràng mỗi mùa rẫy, tâm hồn già làng A Jring Đeng đã sớm được tưới tắm bởi dòng chảy văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na.

Từ thời còn trẻ, ông đã sử dụng thành thạo nhiều loại nhạc cụ truyền thống như cồng chiêng, đàn goong, đinh tút… Mỗi nhạc cụ qua bàn tay ông đều như được “thổi hồn” để cất lên tiếng lòng của người con Tây Nguyên.

Ông A Jring Đeng đang tập luyện cùng đội cồng chiêng của làng.

Say mê văn hóa truyền thống nên ông A Jring Đeng luôn trăn trở, đau đáu trước những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc đang dần mai một, thưa vắng trong đời sống.

Chính vì vậy, ông đã dành nhiều thời gian tìm hiểu, sưu tầm những hiện vật, phong tục truyền thống của dân tộc; đồng thời thành lập đội cồng chiêng và trực tiếp truyền dạy kỹ năng đánh cồng chiêng, chơi nhạc cụ dân tộc cho người trẻ trong làng.

“Hiện nay, thanh thiếu niên trong làng được học cồng chiêng 2 buổi mỗi tuần do tôi và các nghệ nhân trực tiếp hướng dẫn. Song song với đó, chúng tôi duy trì đội cồng chiêng, múa xoang gần 25 người, thường xuyên tham gia biểu diễn tại các lễ hội lớn nhỏ”, ông A Jring Đeng cho hay.

Ông A Jring Đeng miệt mài giữ nghề đan lát của cha ông để lại.

Dù đã ngoài 70 tuổi nhưng ông A Jring Đeng vẫn thoăn thoắt các thao tác đan lát thủ công truyền thống của người Ba Na. Theo ông, nghề đan đát đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ trong từng công đoạn, từ chuẩn bị nguyên liệu, vót, chẻ nan đến kỹ thuật đan lóng, đan đôi, đan chéo.

“Những vật dụng như gùi, nia, rổ không chỉ phục vụ đời sống mà còn là biểu tượng văn hóa, gắn liền với nếp sống của đồng bào Ba Na. Đây là nghề của tổ tiên để lại, mình biết thì phải giữ và dạy lại cho con cháu, để các thế hệ sau còn nhớ về cội nguồn”, ông A Jring Đeng chia sẻ.

Không chỉ biết chơi nhạc cụ và đan lát, ông A Jring Đeng còn am hiểu sâu sắc về các tập tục, lễ hội truyền thống của dân tộc. Trong đời sống tâm linh và cộng đồng, ông là người được kính trọng, thường được giao trọng trách chủ trì các nghi lễ quan trọng như: Lễ cúng mừng lúa mới, Lễ cúng máng nước, Lễ hội Ét Đông (lễ hội văn hóa phi vật thể cấp quốc gia).

Ông A Jring Đeng là người được kính trọng, thường được giao trọng trách chủ trì các nghi lễ.

Già làng A Jring Đeng còn là người đi đầu vận động người dân gìn giữ nhà sàn truyền thống, đặc biệt là nhà rông - “trái tim” của làng. Ông quan niệm rằng, nhà rông còn thì hồn làng còn, vì vậy ông đã kêu gọi người dân góp công, góp vật liệu để trùng tu, dựng lại nhà rông đúng kiến trúc truyền thống.

Anh A Sút, ở làng Kon Brăp Ju cho biết, mặc dù ông A Jring Đeng nay tuổi đã cao nhưng vẫn luôn nhiệt huyết, tận tâm với làng bằng nhiều hoạt động ý nghĩa, đặc biệt là trong phong trào văn hóa, tập luyện cồng chiêng tại làng. Nhờ có ông mà ý thức đoàn kết cộng đồng và tinh thần tự giác của người dân được nâng cao.

MỞ LỐI THAY ĐỔI NẾP NGHĨ, CÁCH LÀM CHO DÂN LÀNG

Vai trò của già làng A Jring Đeng không chỉ dừng lại ở việc giữ gìn văn hóa mà còn lan tỏa mạnh mẽ sang lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Để người dân tin và làm theo, ông luôn nêu gương bằng chính hành động của mình. Ông tích cực lao động sản xuất, chăm sóc vườn cà phê, cao su sau nhà, duy trì năng suất ổn định; đồng thời dành nhiều thời gian tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi.

Già làng A Jring Đeng tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong sản xuất.

Theo đó, ông hướng dẫn người dân thay đổi từ trồng lúa rẫy kém hiệu quả sang trồng cà phê, cao su; áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc như tưới nước, bón phân hợp lý để tăng hiệu quả kinh tế.

Trong chăn nuôi, ông vận động người dân từ bỏ tập quán thả rông, chuyển sang nuôi nhốt, chủ động làm chuồng trại và dự trữ thức ăn. Nhờ đó, đàn gia súc khỏe mạnh, ít dịch bệnh, mang lại thu nhập ổn định hơn cho người dân.

Làng Kon Brăp Ju có 191 hộ dân, với gần 800 nhân khẩu, hơn 94% là dân tộc Ba Na. Dưới sự dẫn dắt của ông A Jring Đeng, người dân trong làng luôn đoàn kết, cần cù lao động. Hiện nay, tổng diện tích gieo trồng của làng hơn 294ha, chủ yếu là cà phê, cao su; tổng đàn gia súc, gia cầm gần 2.600 con.

Làng Kon Brăp Ju ngày càng khởi sắc.

Chị Y Kher, ở làng Kon Brăp Ju chia sẻ, nhờ sự tuyên truyền, hướng dẫn của ông A Jring Đeng, gia đình đã trồng được 1ha cao su và 5 sào cà phê, thu nhập hằng năm hơn 200 triệu đồng. Giờ cuộc sống của gia đình ngày càng đã ổn định, không còn nghèo khó.

Nhờ sự nỗ lực của già làng A Jring Đeng và đồng lòng của người dân, làng Kon Brăp Ju ngày càng khởi sắc. Đến nay, toàn làng chỉ còn 11 hộ nghèo, 10 hộ cận nghèo và năm 2024 làng đã đạt chuẩn làng nông thôn mới trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Không chỉ phát triển kinh tế, ông A Jring Đeng còn là đầu tàu gương mẫu trong phong trào xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn minh ở khu dân cư. Những tuyến đường liên làng hôm nay khang trang, xanh - sạch - đẹp là kết quả của quá trình kiên trì tuyên truyền, vận động bền bỉ bằng chính hành động nêu gương của ông.

Ông A Jring Đeng còn là đầu tàu gương mẫu trong phong trào xây dựng nông thôn mới tại làng.

Gia đình ông tự nguyện di dời hàng rào, hiến đất mở rộng đường. Theo ông, đường rộng thì giao thông thuận lợi, nông sản bán dễ hơn, con em đến trường an toàn hơn. Thấy ông nói đi đôi với làm, người dân thêm tin tưởng, đồng lòng chung sức xây dựng diện mạo mới cho làng.

“Tôi nghĩ đơn giản lắm. Muốn người dân nghe theo thì trước hết mình phải sống gương mẫu, nói đi đôi với làm. Khi người dân đã tin rồi, việc gì cũng dễ bàn, dễ làm”, ông A Jring Đeng nói.

Bí thư Đảng ủy xã Kon Braih Võ Văn Lương cho biết, nhờ sự tận tâm và uy tín của ông A Jring Đeng, đời sống vật chất của người dân làng Kon Brăp Ju ngày càng được nâng cao, các giá trị văn hóa truyền thống được gìn giữ và phát huy hiệu quả. Ông chính là sợi dây kết nối bền chặt giữa chính quyền và nhân dân, góp phần đưa các chủ trương, chính sách đi vào cuộc sống một cách thuận lợi và minh bạch.

Bài, ảnh: NAY SĂT

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/nguoi-giu-hon-cua-que-huong-71933.htm