Người Mông ở Khâu Vai chuyển mình, chống lại đói nghèo

2 giờ trướcBài gốc

Thay đổi tư duy, người dân đang từng bước chuyển mình.

Khâu Vai, cái tên vốn gắn liền với phiên chợ tình huyền thoại. Khâu Vai hôm nay còn được biết đến là "chiến trường" của cuộc chiến chống lại cái nghèo dai dẳng. Chiến thắng đầu tiên của đồng bào Mông nơi đây bắt đầu từ những chuồng bò kiên cố, từ một tư duy chăn nuôi hoàn toàn mới.

Vùng đất Khâu Vai rộng 107,46 km² mới được sáp nhập, là nơi sinh sống của hơn 22.000 nhân khẩu, với trên 95% là đồng bào Mông.

Mặc cho đất đai rộng lớn, cái nghèo vẫn đeo bám Khâu Vai như sương mù mùa đông, với con số đáng báo động 1.893 hộ nghèo, chiếm tới 50,2% tổng số hộ dân. Bài toán "ăn gì, nuôi gì" để người dân vùng cao không còn đứt bữa lúc giáp hạt là trăn trở lớn nhất của cấp ủy và chính quyền địa phương.

Người dân chuẩn bị thức ăn mùa đông cho bò.

Và lời giải, như một lẽ tự nhiên, đến từ chính thế mạnh sẵn có, chăn nuôi đại gia súc. Nhưng lần này, nó không phải là cách "chăn thả phó mặc cho trời" truyền thống, mà là mô hình nuôi bò nhốt chuồng vỗ béo theo hướng hàng hóa, được tiếp sức bằng nguồn vốn từ các Chương trình Mục tiêu Quốc gia. Những chuồng bò không chỉ là nơi nuôi nhốt gia súc, chúng đã trở thành "ngân hàng sống", mở ra cánh cửa thoát nghèo bền vững và thay đổi toàn bộ bức tranh kinh tế trên vùng biên viễn này.

Chúng tôi vượt qua những cung đường đèo dốc để đến với thôn Sảng Chải A, điểm tựa cho dự án chăn nuôi đầy triển vọng. Trong cái nắng hanh hao của vùng cao, hình ảnh những vạt cỏ voi xanh mướt, những chuồng trại kiên cố và tiếng bò vang vọng báo hiệu một sức sống mới đang trỗi dậy mạnh mẽ.

Người thay đổi đầu tiên không ai khác chính là những lão nông như ông Giàng Chứ Pó (sinh năm 1975). Bồi hồi nhớ lại những tháng ngày "toàn đá là đá, cái ăn cứ thiếu trước hụt sau," ông Pó khẳng định năm 2024 là một bước ngoặt. Được Nhà nước hỗ trợ con bò giống, điều lạ lùng đã xảy ra: con bò không được thả đi nữa mà được nhốt lại.

"Lạ lắm! Mình cắt cỏ về cho ăn, cho thêm cám, thế mà nó lớn nhanh như thổi," ông Pó hào hứng chia sẻ. Chỉ sau 4-5 tháng vỗ béo, ông bán con bò đầu tiên được ngay 30 triệu đồng. Cảm giác lần đầu tiên cầm cục tiền lớn trong tay đã khiến ông Pó có thêm động lực tái đầu tư. Tính đến đầu tháng 11/2025, gia đình ông đã bán được 4 con, thu về 100 triệu, trừ chi phí cũng lãi ròng 50 triệu đồng. Với người Mông nơi đây, 50 triệu đồng là cả một gia tài, là nền móng để xây dựng cuộc sống mới.

Điều quan trọng hơn cả tiền bạc, theo lời ông Pó, chính là sự thay đổi trong cách nghĩ: "Ngày xưa bò thả rông, mùa đông thì chết rét, lại còn phá hoại mùa màng. Giờ nuôi nhốt, cán bộ về tận nơi tiêm phòng, hướng dẫn vệ sinh chuồng trại, bò khỏe mạnh, lớn nhanh, tiền cũng từ đó mà ra."

Khát vọng thoát nghèo không chỉ dừng lại ở người lớn tuổi. Những hộ nghèo trẻ tuổi như vợ chồng anh Lầu Mí Xá cũng coi con bò giống được nhận là "cần câu cơm" quan trọng nhất. Anh Xá đã chủ động tu sửa chuồng trại và trồng thêm cỏ voi. Quy trình chăm sóc của họ giờ đây chuyên nghiệp chẳng kém gì các trang trại dưới xuôi, cỏ voi được thái nhỏ, trộn lẫn với cám ngô, cám gạo; chuồng trại luôn sạch sẽ, mùa hè thoáng mát, mùa đông được che chắn kín gió.

"Vợ chồng mình hy vọng lứa bò này xuất chuồng sẽ có tiền sửa sang lại mái nhà. Quan trọng hơn, con bò này sẽ là động lực để gia đình mình thoát nghèo trong năm nay," anh Xá chia sẻ với ánh mắt đầy quyết tâm, đại diện cho tinh thần của 25 hộ dân được thụ hưởng dự án tại Sảng Chải A.

Thành công bước đầu này là kết quả của một lộ trình bài bản, được đầu tư trọng điểm từ nguồn vốn Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Dự án có tổng kinh phí 715 triệu đồng, trong đó, Nhà nước hỗ trợ 600 triệu đồng.

Một điểm sáng của dự án chính là sự tham gia đối ứng lên tới 115 triệu đồng của người dân. Sự đối ứng này, dù là thách thức với hộ nghèo, lại là yếu tố then chốt để người dân có trách nhiệm hơn với tài sản được hỗ trợ. Quan trọng hơn, cơ chế "quay vòng vốn" đảm bảo tính bền vững: sau khi xuất bán chu kỳ đầu, người dân dùng số vốn gốc để tái đầu tư, còn phần lãi giữ lại để trang trải cuộc sống. Theo tính toán, dự án không chỉ giúp tăng thu nhập bình quân hơn 12,5 triệu đồng/hộ, mà còn dự kiến giúp 13 đến 14 hộ thoát nghèo bền vững sau khi kết thúc.

Ông Hoàng Ngọc Thành, Chủ tịch UBND xã Khâu Vai, người được ví như "thuyền trưởng" của xã vùng cao này không giấu được niềm phấn khởi. Tuy nhiên, ông cũng xác định đây chỉ là bước khởi đầu. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã đặt ra mục tiêu rất cụ thể và đầy tham vọng: Phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều bình quân 5,5%/năm và đưa tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 30% vào năm 2030.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Khâu Vai sẽ tập trung vào ba trụ cột chính: xây dựng đội ngũ cán bộ có tâm, có tầm; đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang hướng trang trại tập trung gắn với khoa học kỹ thuật; và phát triển các sản phẩm OCOP đặc thù gắn với du lịch, dịch vụ.

Rời Khâu Vai khi chiều muộn, tiếng mõ bò lốc cốc vẫn vang vọng bên sườn núi đá. Những con bò béo tốt ở Sảng Chải A không chỉ là tài sản vật chất, mà đang trở thành biểu tượng cho ý chí vươn lên, cho niềm tin vào tương lai.

Đức Hạnh

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/nguoi-mong-o-khau-vai-chuyen-minh-chong-lai-doi-ngheo-post757874.html