Mô hình nuôi hươu mang lại hiệu quả kinh tế cao. (Ảnh: Lê Hải)
Trong bối cảnh kinh tế nông thôn cần những cú hích mới, mô hình nuôi hươu sao lấy nhung đã, đang nổi lên như một “điểm sáng” đặc biệt tại phường Hà Giang 1, Tuyên Quang. Từ những bước đi tiên phong ban đầu, mô hình này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, cải thiện sinh kế mà còn định hình một hướng phát triển tập thể, gắn kết người dân với thị trường tiêu thụ nhung hươu giá trị cao.
Gia đình chị Hoàng Thị Hản, tổ 29, phường Hà Giang 1, được xem là người đặt những viên gạch đầu tiên cho phong trào này. Bắt đầu từ năm 2021, khi nhiều hộ còn đang loay hoay với các mô hình chăn nuôi truyền thống, chị Hản đã mạnh dạn đầu tư trên 100 triệu đồng để mua về 5 con hươu sao giống.
Chị Hoàng Thị Hản, Tổ 29 phường Hà Giang 1 phát triển kinh tế từ nuôi hươu sao. (Ảnh: Khánh Huyền)
Sự mạo hiểm của chị đã được đền đáp xứng đáng. Sau vài năm kiên trì, mô hình của gia đình chị Hản đã khẳng định hiệu quả với mức thu nhập bình quân ấn tượng, hơn 80 triệu đồng mỗi năm. Hiện nay, chuồng trại của chị đã phát triển lên 8 cặp hươu, vừa khai thác nhung, vừa phục vụ công tác nhân giống.
Chị Hản chia sẻ kinh nghiệm quý báu: “So với lợn hay gà, hươu sao ít bị dịch bệnh hơn, nhưng yếu tố then chốt để đạt hiệu quả cao lại nằm ở chuồng trại và nguồn thức ăn.” Chuồng hươu luôn được lót bằng trấu và mùn cưa để đảm bảo khô ráo, chống ẩm, mùa lạnh phải quây bạt giữ ấm. Thức ăn của hươu cũng rất đa dạng và dễ tìm kiếm: cỏ, lá xoan, lá mít, hạt ngô... có thể thu hái tự nhiên hoặc mua từ các cơ sở uy tín.
Sự thành công của gia đình chị Hản đã trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ, xua tan những e dè, hoài nghi ban đầu của bà con lối xóm. Chị không giữ kinh nghiệm cho riêng mình mà tích cực chia sẻ, giúp nhiều hộ dân khác tự tin đầu tư theo hướng phát triển chăn nuôi mới này.
Đi sâu vào giá trị kinh tế, hươu sao thực sự là một loài vật mang lại lợi ích kép. Chúng là loài vật hiền lành, dễ nuôi và có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu địa phương.
Về mặt nhân đàn, mặc dù hươu cái mỗi năm chỉ sinh một lứa, mỗi lứa một con, khiến việc nhân đàn diễn ra chậm nhưng lại đảm bảo được sự ổn định và chất lượng con giống. Tuy nhiên, yếu tố mang lại giá trị kinh tế cao nhất chính là hươu đực với sản phẩm nhung hươu.
Theo tính toán từ các hộ nuôi, trung bình mỗi năm, một con hươu đực có thể cho thu hoạch nhung trị giá từ 17 đến 20 triệu đồng. Điều đặc biệt là giá trị này không hề suy giảm theo thời gian. Ngược lại, những con hươu càng lớn tuổi, khối lượng nhung khai thác được lại càng tăng, và mỗi con có thể cho nhung đều đặn trong suốt 10 năm trở lên. Ngoài ra, những con hươu đực khỏe mạnh còn được giữ lại làm giống, góp phần duy trì và mở rộng đàn.
Thấy rõ tiềm năng này, đầu tháng 3 năm nay, anh Nguyễn Văn Cử (Tổ 34) đã nhanh chóng đầu tư 96 triệu đồng mua 5 con hươu giống từ trang trại ở phường Tân Hà. Anh Cửu cho biết: “Hươu rất dễ nuôi, ít dịch bệnh, nguồn thức ăn phong phú từ cỏ, ngô, chuối và các loại lá có nhựa. Đặc biệt, việc địa phương đã có mối liên kết tiêu thụ nhung hươu ổn định đã giúp gia đình tôi hoàn toàn yên tâm phát triển chăn nuôi.”
Mô hình nuôi hươu sao không chỉ dừng lại ở việc nâng cao thu nhập cá nhân. Năm 2024, một bước tiến lớn đã được thực hiện với sự ra đời của Tổ nghề nghiệp chăn nuôi hươu sao Phương Độ. Tổ hợp tác này đã quy tụ được 10 thành viên với tổng đàn gần 60 con, tạo ra một không gian hợp tác bền vững.
Đây là nơi các hộ dân cùng nhau trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật, nhưng quan trọng hơn cả là phối hợp trong khâu tiêu thụ sản phẩm. Sự liên kết này giúp người dân chủ động hơn trước thị trường, giảm bớt rủi ro, và cùng nhau nâng cao giá trị của nhung hươu – một trong những đặc sản có giá trị cao của địa phương.
Ông Nguyễn Thành Đang, Chủ tịch Hội Nông dân phường Hà Giang 1, khẳng định vai trò đồng hành của chính quyền và tổ chức địa phương: “Mô hình nuôi hươu sao là minh chứng rõ nét cho sự năng động, sáng tạo của người dân trong việc tìm hướng đi mới. Chính quyền địa phương luôn hỗ trợ người dân về kỹ thuật, con giống, cũng như kết nối thị trường tiêu thụ thông qua các tổ hợp tác. Đây là hướng đi phù hợp, giúp nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân.”
Những kết quả bước đầu từ phường Hà Giang 1 đã khẳng định tiềm năng lớn của mô hình nuôi hươu sao trong việc đa dạng hóa ngành nghề nông thôn. Việc mở rộng mô hình không chỉ tăng thu nhập cho người dân mà còn góp phần khai thác hiệu quả tài nguyên đất đai, tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp, từ đó hình thành chuỗi giá trị kinh tế khép kín, tiến tới mục tiêu giảm nghèo bền vững cho người dân địa phương.
Kháng Huyền - Đức Hạnh