Nguy cơ loãng xương ở phụ nữ: không chỉ là chuyện tuổi tác

6 giờ trướcBài gốc

Nguy cơ loãng xương sớm

Theo ThS.BS Nguyễn Châu Tuấn, Khoa Nội Cơ xương khớp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, nếu so sánh từ nền tảng ban đầu, phụ nữ đã có "điểm bất lợi" về xương. Khung xương nhỏ hơn, mật độ xương nền thấp hơn khiến lượng xương tích lũy trong giai đoạn trẻ tuổi không nhiều bằng nam giới. Khi bước vào trung niên, những yếu tố này càng bộc lộ rõ.

Về mặt sinh lý, estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ xương ở nữ giới. Tuy nhiên, từ giai đoạn tiền mãn kinh và đặc biệt sau mãn kinh, nồng độ estrogen suy giảm nhanh chóng. Điều này làm quá trình hủy xương diễn ra mạnh hơn trong khi khả năng tái tạo xương lại chậm dần. Hệ quả là mật độ xương giảm nhanh trong một khoảng thời gian ngắn, nhưng người bệnh thường không nhận ra.

BS Tuấn cho biết, loãng xương hiếm khi gây triệu chứng rầm rộ ở giai đoạn đầu. Phần lớn bệnh nhân chỉ cảm nhận những dấu hiệu rất mơ hồ như đau âm ỉ vùng thắt lưng, mỏi gối khi vận động, cứng khớp buổi sáng hoặc chuột rút về đêm. Những biểu hiện này dễ bị nhầm lẫn với tình trạng thoái hóa thông thường hoặc "già đi theo tuổi".

Chính sự âm thầm đó khiến nhiều phụ nữ bỏ lỡ giai đoạn phát hiện sớm. Trong khi thực tế, loãng xương không chỉ là vấn đề của tuổi già mà là hệ quả tích lũy từ nhiều năm trước đó, liên quan chặt chẽ đến dinh dưỡng, thể trạng và lối sống.

Ngoài yếu tố nội tiết, BS Tuấn chỉ ra rằng thói quen ăn uống và sinh hoạt cũng góp phần làm gia tăng nguy cơ loãng xương ở nữ giới. Không ít phụ nữ duy trì chế độ ăn ít năng lượng để giữ vóc dáng, dẫn đến khẩu phần thiếu đạm, thiếu canxi và vitamin D trong thời gian dài. Những người có chỉ số BMI thấp hoặc thiếu cân thường có khối lượng xương ít hơn, khiến xương dễ suy yếu và dễ gãy khi gặp chấn thương.

Các vị trí khớp dễ bị viêm, đau

Một số trường hợp khác thuộc nhóm nguy cơ do sử dụng thuốc làm mất xương, chẳng hạn như corticoid kéo dài hoặc thuốc điều trị bệnh mạn tính. Nếu không được theo dõi và sàng lọc phù hợp, tình trạng mất xương có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà người bệnh không hề hay biết.

Thực tế lâm sàng cho thấy, nhiều phụ nữ chỉ phát hiện mình bị loãng xương sau một biến cố tưởng chừng rất nhẹ. Điển hình như trường hợp của bệnh nhân Nguyễn Thị Hạnh, ngụ TP.HCM (51 tuổi), trước khi đi khám, bà chỉ thỉnh thoảng đau lưng khi ngồi lâu, mỏi gối lúc leo cầu thang và hay bị chuột rút về đêm. Những triệu chứng này khiến bà nghĩ đơn giản là do tuổi tác nên cố chịu đựng.

Chỉ đến khi một lần trượt chân nhẹ trong nhà, cơn đau lưng trở nên dữ dội hơn bình thường, bà mới đến bệnh viện kiểm tra. Kết quả đo mật độ xương cho thấy bà đã bị loãng xương ở mức độ rõ.

Với bác sĩ, đây không phải trường hợp hiếm gặp, mà là kịch bản quen thuộc của loãng xương ở nữ giới: bệnh được phát hiện muộn, sau khi nguy cơ gãy xương đã hiện hữu.

Theo BS Tuấn, những vị trí gãy xương thường gặp ở người bị loãng xương là cột sống, cổ xương đùi và cổ tay. Đặc biệt, gãy cổ xương đùi ở phụ nữ lớn tuổi không chỉ ảnh hưởng đến khả năng đi lại mà còn kéo theo nhiều hệ lụy về sức khỏe, làm giảm chất lượng sống và tăng nguy cơ lệ thuộc.

Chính vì vậy, sàng lọc loãng xương sớm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ. BS Tuấn cho biết, những phụ nữ trên 50 tuổi, phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh, người có BMI thấp hoặc từng sử dụng thuốc làm mất xương trong thời gian dài nên chủ động đo mật độ xương. Đây là phương pháp gần như duy nhất giúp đánh giá chính xác tình trạng xương, bởi loãng xương không thể chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng đơn thuần.

Kiểm tra mật độ xương và tư vấn dinh dưỡng cho người dân

Khi được phát hiện sớm, loãng xương hoàn toàn có thể được kiểm soát. Tuy nhiên, điều trị loãng xương không phải là quá trình ngắn hạn. Theo BS Tuấn, giai đoạn 1-2 năm đầu điều trị rất quan trọng để theo dõi đáp ứng của xương và điều chỉnh phác đồ khi cần thiết. Thông thường, liệu trình điều trị cần kéo dài từ 3-5 năm mới có thể giúp cải thiện mật độ xương rõ rệt và giảm nguy cơ gãy xương.

Với phụ nữ, việc chủ động chăm sóc hệ xương khớp không chỉ nhằm tránh những cơn đau nhức trước mắt, mà còn là nền tảng để duy trì khả năng vận động độc lập và chất lượng sống khi về già. Loãng xương là bệnh lý tiến triển âm thầm, nhưng nếu được nhận diện đúng và can thiệp kịp thời, hoàn toàn có thể hạn chế những hậu quả nặng nề mà nó để lại.

Anlene – với hơn 30 năm đồng hành cùng sức khỏe vận động của người Việt – đã khởi xướng chiến dịch "Nâng cấp hệ vận động cùng chuyên gia" với mong muốn mang kiến thức khoa học và lời khuyên từ chuyên gia đến gần hơn với cộng đồng. Anlene không ngừng nghiên cứu, đổi mới sản phẩm và triển khai các chương trình đồng hành cùng chuyên gia y tế với các dòng sản phẩm bổ sung nguồn dinh dưỡng hỗ trợ giảm nguy cơ lão hóa xương, hỗ trợ xương chắc khỏe, khớp linh hoạt. Năm 2025, Anlene chính thức hợp tác với Viện Y học Ứng dụng Việt Nam trong dự án "Anlene MoveCheck – Kiểm tra sức khỏe xương", nhằm mang đến các hoạt động kiểm tra, tư vấn và tập huấn chuyên môn, góp phần xây dựng cộng đồng khỏe mạnh, bền vững.

Anlene

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/nguy-co-loang-xuong-o-phu-nu-khong-chi-la-chuyen-tuoi-tac-169251227075605455.htm