Hồ sơ dự án Luật đáp ứng yêu cầu theo quy định
Sáng 3/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe tờ trình và thẩm tra dự án Luật Thương mại điện tử.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí với cơ sở chính trị, cơ sở thực tiễn và mục tiêu tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về thương mại điện tử như đã nêu tại Tờ trình số 1007/TTr-CP. Hồ sơ dự án Luật đáp ứng yêu cầu theo quy định tại khoản 3 Điều 37 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, đề nghị tiếp tục rà soát, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật, với các dự án Luật có liên quan được đồng thời trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, nhất là nghiên cứu, bảo đảm tính thống nhất giữa quy định của Luật này với quy định về nền tảng số, kinh tế số nền tảng trong dự án Luật Chuyển đổi số.
Dự án Luật đã tiếp thu nhiều ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 49 (tháng 9/2025), ý kiến thẩm tra sơ bộ, hoàn thiện nhiều nội dung tại dự thảo Luật, đồng thời, có báo cáo, thuyết minh cụ thể hơn một số nội dung chính sách tại Báo cáo số 1008/BC-CP và các tài liệu kèm theo trong Hồ sơ dự án Luật.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 49 và nghiên cứu, hoàn thiện một số nội dung.
Cụ thể, về phạm vi điều chỉnh, khái niệm “hoạt động thương mại điện tử” và áp dụng pháp luật thương mại điện tử và pháp luật có liên quan (Điều 1, khoản 1 Điều 3 và Điều 4), đề nghị tiếp tục rà soát những đặc thù trong lĩnh vực bảo hiểm, dịch vụ phân phối, phát hành sản phẩm nội dung thông tin số, dịch vụ phát thanh, truyền hình đang được loại trừ áp dụng quy định tại Nghị định của Chính phủ về thương mại điện tử, nay thực hiện theo quy định tại dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, quy định rõ những hoạt động nào thuộc khái niệm “hoạt động thương mại điện tử” (đang được định nghĩa theo hướng rộng) nhưng không được điều chỉnh tại Luật này do quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật khác đã bảo đảm tính đầy đủ.
Quy định rõ ràng hơn đối với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, dịch vụ trung gian thanh toán hỗ trợ thương mại điện tử trên nền tảng số ngoài việc tuân thủ các quy định của pháp luật về thanh toán, ngân hàng còn phải thực hiện các trách nhiệm tại khoản 3 Điều 33 dự thảo Luật. Đối với nền tảng số cung ứng dịch vụ thanh toán, dịch vụ trung gian thanh toán tích hợp nền tảng thương mại điện tử khác thực hiện theo pháp luật về thanh toán, ngân hàng.
Đồng thời, tiếp tục rà soát việc cung cấp dịch vụ khác trên môi trường điện tử, bảo đảm rõ ranh giới của thương mại điện tử với các ngành, lĩnh vực khác, phân định với các hoạt động có liên quan được điều chỉnh bởi luật khác, gắn với mục tiêu quản lý cụ thể, rõ ràng.
Về kinh doanh nền tảng thương mại điện tử (Điều 10), đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm rõ sự cần thiết, xác định rõ hơn ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện để quy định tại dự thảo Luật, chỉnh sửa tương ứng tại dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi); quy định cụ thể hơn về điều kiện kinh doanh, phân định rõ điều kiện “tiền kiểm” với điều kiện “hậu kiểm”.
Tạo lập môi trường cạnh tranh, bình đẳng
Về trách nhiệm chủ quản các loại hình nền tảng thương mại điện tử (Điều 13 đến Điều 19), ông Phan Văn Mãi đề nghị tiếp tục hoàn thiện theo hướng bảo đảm tính hợp lý, khả thi, phù hợp với đặc trưng của từng loại hình nền tảng thương mại điện tử, mức độ tham gia của nền tảng vào quá trình giao kết hợp đồng được thực hiện trên nền tảng.
Quốc hội nghe thẩm tra dự án Luật Thương mại điện tử
Đối với mạng xã hội hoạt động thương mại điện tử, đề nghị rà soát, làm rõ phạm vi trách nhiệm của chủ quản được xác định trên cơ sở có chức năng đặt hàng trực tuyến, livestream bán hàng gắn với đặt hàng thông qua chức năng đặt hàng trực tuyến trên nền tảng hoặc có tính năng hỗ trợ dịch vụ thanh toán, dịch vụ logistics (bao gồm cả hình thức hỗ trợ tích hợp với chức năng liên lạc trực tuyến) trên nền tảng để có quy định với mức độ phù hợp.
Về hoạt động livestream bán hàng và tiếp thị liên kết (Điều 20 đến Điều 24), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị quy định rõ ràng hơn về những khía cạnh của hoạt động này được điều chỉnh riêng bởi Luật Thương mại điện tử, phân định với những nội dung mang tính chất chung được điều chỉnh bởi Luật An toàn thông tin mạng, Luật An ninh mạng, Luật Quảng cáo, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Về hoạt động thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài (Điều 25 đến Điều 30), đề nghị hoàn thiện quy định theo nguyên tắc bảo đảm mục tiêu bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, bảo vệ nền sản xuất trong nước trên cơ sở tuân thủ các cam kết quốc tế, tạo lập môi trường cạnh tranh, bình đẳng, hài hòa về lợi ích giữa các chủ thể; làm rõ thủ tục hành chính, trách nhiệm ký quỹ; hoàn thiện quy định về trách nhiệm của pháp nhân được ủy quyền tại Việt Nam bảo đảm phù hợp với đặc trưng của từng loại nền tảng, tính chất đặc thù của hoạt động thương mại điện tử có yếu tố nước ngoài.
Về trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử (Điều 31 đến Điều 34), đề nghị tiếp tục hoàn thiện theo hướng làm rõ phạm vi trách nhiệm, điều kiện kinh doanh, bảo đảm hợp lý, khả thi về mức độ trách nhiệm, tính thống nhất với quy định của pháp luật về giao dịch điện tử, bưu chính, thanh toán, ngân hàng và pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực khác có liên quan.
Về phát triển thương mại điện tử (Chương IV), ứng dụng công nghệ trong quản lý hoạt động thương mại điện tử (Chương V), đề nghị tiếp tục rà soát, bảo đảm tinh thần đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật theo Nghị quyết số 66-NQ/TW và Luật Tổ chức Quốc hội, chỉ quy định tại Luật những nội dung chính sách lớn, những nội dung có tính nguyên tắc về công cụ hỗ trợ phát triển thương mại điện tử.
Ngoài ra, rà soát quy định về trách nhiệm cung cấp thông tin về thương mại điện tử bảo đảm hiệu quả thực chất trong việc vận hành cơ sở dữ liệu cũng như quản lý hoạt động thương mại điện tử.
Theo Tờ trình dự thảo Luật Thương mại điện tử, mục đích ban hành Luật Thương mại điện tử nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về việc hoàn thiện thể chế về thương mại điện tử; thể chế hóa, nội luật hóa các cam kết quốc tế về thương mại điện tử; thống nhất hệ thống pháp luật về thương mại điện tử trong mối tương quan với các luật khác, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.Giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc, các bất cập, hạn chế trong thực thi các văn bản quy phạm pháp luật về thương mại điện tử trong thời gian vừa qua cũng như để phù hợp với xu thế đổi mới do công nghệ số đã làm thay đổi và định hình lại tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực thương mại điện tử...
Quỳnh Nga