Sự tăng trưởng mạnh mẽ của các ngành nghề mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data) và chuyển đổi số khiến nhu cầu về kỹ năng chuyên sâu tăng cao, trong khi đó hệ thống đào tạo chưa kịp thích nghi.
Bên cạnh đó, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang phát triển mạnh mẽ ở tất cả các ngành. Điều đó cũng sẽ thúc đẩy nhu cầu tuyển dụng cao trong các lĩnh vực mới nổi như kỹ thuật số, môi trường - xã hội - quản trị (ESG), quản lý rủi ro và tuân thủ...
Cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cũng là một thách thức lớn. Các tập đoàn lớn thường có sức hút mạnh mẽ nhờ chính sách đãi ngộ cao, khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ khó giữ chân được nhân tài. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đổi mới chiến lược tuyển dụng, trong khi nhà nước cần xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp để giải quyết vấn đề này từ gốc rễ.
Doanh nghiệp cần tạo dựng hình ảnh một nơi làm việc lý tưởng với môi trường chuyên nghiệp, sáng tạo và thân thiện. Các nền tảng mạng xã hội và trang tuyển dụng trực tuyến nên được tận dụng để quảng bá văn hóa doanh nghiệp, nhằm thu hút sự quan tâm của ứng viên tiềm năng.
Một trong những yếu tố quan trọng để thu hút nhân tài là mức lương, thưởng cạnh tranh cùng với các phúc lợi hấp dẫn như bảo hiểm, hỗ trợ học tập và chăm sóc sức khỏe. Việc áp dụng các chính sách linh hoạt như làm việc từ xa hay giờ làm việc linh hoạt cũng ngày càng trở nên cần thiết.
Nhiều doanh nghiệp lớn rất chú trọng việc phát triển nguồn nhân lực trình độ cao
Doanh nghiệp nên tăng cường hợp tác với các trường đại học, cao đẳng để xây dựng chương trình thực tập, đào tạo thực tế hoặc tài trợ học bổng. Đây là cách hiệu quả để tạo nguồn nhân lực chất lượng ngay từ khi họ còn trong giai đoạn học tập.
Ứng dụng AI, Big data... và phân tích dữ liệu lớn giúp doanh nghiệp tìm kiếm và sàng lọc ứng viên hiệu quả hơn, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí tuyển dụng.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ quan trọng trong năm 2025. Ngoài việc tuyển dụng từ bên ngoài, các doanh nghiệp cũng cần đầu tư vào việc đào tạo và phát triển nhân viên hiện tại. Xây dựng lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng sẽ giúp tăng cường sự gắn bó và năng suất của lao động.
Ngoài nỗ lực từ phía doanh nghiệp, các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước là yếu tố không thể thiếu để giải quyết bài toán thiếu hụt lao động chất lượng cao, cần cập nhật chương trình giáo dục, tập trung vào các kỹ năng thực tế và lĩnh vực đang phát triển như công nghệ, khoa học dữ liệu. Việc thúc đẩy đào tạo nghề kép kết hợp lý thuyết và thực hành tại doanh nghiệp sẽ giúp cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, Bộ trưởng cho biết thêm.
Ông Phạm Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Dân số và Lao động - Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) chia sẻ, thị trường lao động đã và đang ở xu hướng phục hồi, doanh nghiệp cần chú trọng đầu tư vào các khu công nghệ cao, trung tâm nghiên cứu và phát triển sẽ tạo môi trường làm việc hiện đại, hấp dẫn lao động chất lượng cao.
Cùng với đó, các cơ quan chức năng cần xây dựng hệ thống dữ liệu lao động toàn diện, kết hợp dự báo nhu cầu lao động để định hướng đào tạo và tuyển dụng hiệu quả hơn.
Sự đồng bộ trong các giải pháp sẽ không chỉ giúp cải thiện năng suất lao động mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế bền vững của Việt Nam trong tương lai.
Đức Hiền