Siết điều kiện đào tạo và cấp chứng chỉ: Giải pháp căn cơ cho nguồn nhân lực y tế

3 giờ trướcBài gốc

Các chuyên gia cho rằng, chìa khóa để nâng cao chất lượng không nên chỉ tập trung vào mô hình tổ chức, mà phải đặt trọng tâm vào hai trụ cột chính: hệ thống siết chặt điều kiện đào tạo và cơ chế cấp chứng chỉ hành nghề quốc gia độc lập, nghiêm ngặt.

Bài học quốc tế và thách thức thiếu chất lượng lâm sàng

Từ góc nhìn về mô hình đào tạo y khoa tại các quốc gia có nền y học hàng đầu, BS. Dương Minh Tuấn (Bệnh viện Bạch Mai) chỉ ra đa số các Medical School đều trực thuộc một Đại học đa ngành lớn (như Harvard hay Johns Hopkins). Điều làm nên chất lượng vượt trội của họ là nhờ ba trụ cột chính: Hệ thống kiểm định, chuẩn đầu ra, và thi cấp chứng chỉ hành nghề cực kỳ chặt chẽ; mối liên kết chặt chẽ giữa trường - bệnh viện thực hành - hệ thống y tế; và nguyên tắc tuyển sinh luôn gắn liền với quy hoạch nhân lực y tế quốc gia.

Vị bác sĩ này cũng phân tích thêm rằng, y học hiện đại ngày càng không thể tách rời khỏi các lĩnh vực tiên tiến như sinh học phân tử, công nghệ, AI, và dữ liệu lớn. Do đó, nếu áp đặt quy định chỉ trường y được đào tạo bác sĩ, vô hình chung có thể hạn chế cơ hội để y học được tích hợp và hợp tác sâu rộng với khoa học cơ bản, công nghệ trong khuôn khổ của một đại học đa ngành.

Một giờ học của sinh viên Trường Đại học Y Hà Nội.

Nhìn lại thực tế Việt Nam, theo nhận định của BS. Tuấn, việc mở ngành Y trong vài năm qua diễn ra quá nhanh đã dẫn đến những điểm yếu cần khắc phục, bao gồm tình trạng cơ sở vật chất, bệnh viện thực hành còn mỏng và đội ngũ giảng viên, bác sĩ hướng dẫn chưa đủ mạnh. Đặc biệt, hệ thống kiểm định và giám sát chất lượng còn yếu, dẫn đến chương trình đào tạo dễ bị nặng về lý thuyết, thiếu lâm sàng thật sự. Ông lo ngại rằng đây là nguy cơ lớn dẫn đến thực tế đáng lo ngại là "rất nhiều bằng bác sĩ nhưng thiếu bác sĩ giỏi".

Điều kiện đào tạo nghiêm ngặt và cơ chế sàng lọc độc lập

Phân tích sâu hơn, BS. Dương Minh Tuấn khẳng định vấn đề cốt lõi không phải "ai được mở?" mà là "mở thì phải đáp ứng điều kiện nào?" và "ai kiểm soát chất lượng?". Theo quan điểm của ông, một trường đa ngành vẫn hoàn toàn có khả năng đào tạo bác sĩ giỏi, miễn là đáp ứng nghiêm ngặt các điều kiện: có bệnh viện thực hành đúng chuẩn; có đội ngũ giảng viên y khoa đủ mạnh; và được kiểm định độc lập, minh bạch.

Từ đó, BS. Dương Minh Tuấn đã kiến nghị một bộ giải pháp toàn diện tập trung vào chất lượng đầu ra. Giải pháp thứ nhất là siết chặt điều kiện đào tạo y khoa, với các ràng buộc chặt chẽ và cụ thể về Bệnh viện thực hành (số giường, độ phức tạp ca bệnh), Tỷ lệ giảng viên - sinh viên, và Khối lượng giờ lâm sàng tối thiểu trên từng chuyên ngành.

Giải pháp thứ hai là thi chứng chỉ hành nghề quốc gia độc lập, được xem là rào cản chất lượng cuối cùng. Bác sĩ Tuấn kiến nghị cần tổ chức một kỳ thi chuẩn hóa kiến thức, kỹ năng, thái độ thật sự khó và độc lập. Việc này sẽ đảm bảo ai không đạt thì chưa được hành nghề, dù bằng cấp đến từ bất cứ cơ sở nào, vì nơi học không quan trọng bằng việc thí sinh có vượt qua được kỳ thi quốc gia này hay không.

Tiếp theo, giải pháp thứ ba là Đánh giá liên tục trong quá trình hành nghề, thông qua cơ chế CME (Đào tạo liên tục) và Recertification (gia hạn chứng chỉ định kỳ) dựa trên đánh giá chuyên môn và số giờ thực hành. Cuối cùng, giải pháp thứ tư là Minh bạch thông tin cho người dân bằng cách xây dựng hệ thống cổng thông tin chung để người bệnh có thể tra cứu thông tin chi tiết về bác sĩ, bằng cấp và kinh nghiệm.

BS. Dương Minh Tuấn nhấn mạnh rằng, nếu các điều kiện mở ngành Y được xây dựng chi tiết, nghiêm khắc, đi kèm với cơ chế đóng hoặc dừng tuyển sinh với nơi không đạt chuẩn, và thi chứng chỉ hành nghề độc lập, khắt khe, thì mọi cơ sở đào tạo không đảm bảo chất lượng sẽ tự bị thị trường loại bỏ. Khi đó, thị trường sẽ tự "thưởng" nơi đào tạo tốt và "phạt" nơi đào tạo ẩu, đảm bảo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao nhất cho đất nước.

Đỗ Vi

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/siet-dieu-kien-dao-tao-va-chung-chi-giai-phap-can-co-cho-nguon-nhan-luc-y-te-169251127223216274.htm