Sở thích ăn khoai tây chiên và nguy cơ tiểu đường loại 2

8 giờ trướcBài gốc

Cách chế biến khoai tây đóng vai trò then chốt trong gia tăng nguy cơ mắc tiểu đường loại 2. Ảnh minh họa.

Mối liên hệ giữa khoai tây chiên và bệnh tiểu đường loại 2

Mới đây, một nghiên cứu lớn được công bố trên tạp chí The BMJ đã chỉ ra một mối liên hệ đáng lo ngại giữa sở thích ăn khoai tây chiên và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.

Nghiên cứu do Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan, Đại học Cambridge và một số đơn vị khác thực hiện, dựa trên dữ liệu từ hơn 205.000 chuyên gia y tế tại Mỹ trong gần 40 năm (1984–2021). Trong số này, 22.299 người được chẩn đoán mắc tiểu đường loại 2.

Kết quả của nghiên cứu chỉ ra, người ăn khoai tây chiên ba lần mỗi tuần có nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 cao hơn 20%. Điều này không xảy ra với khoai tây luộc, nướng hay nghiền. Đối với tổng lượng khoai tây tiêu thụ, trung bình mỗi ba khẩu phần khoai tây (chế biến) mỗi tuần làm tăng nguy cơ mắc bệnh 5%, nhưng mức tăng này chủ yếu đến từ khoai tây chiên.

Vì sao khoai tây chiên nguy hiểm hơn?

Khoai tây vốn giàu chất xơ, vitamin C, magie… nhưng cũng chứa nhiều tinh bột, khiến chỉ số đường huyết (GI) cao. Thực phẩm GI cao có thể gây tăng đột biến lượng đường trong máu và insulin, gây áp lực cho tuyến tụy và góp phần gây kháng insulin.

Tuy nhiên, điều làm cho khoai tây trở nên nguy hiểm chính là phương pháp chế biến. Chiên ngập dầu làm tăng lượng calo, chất béo và tạo ra các hợp chất có hại như AGEs và amin dị vòng – những chất liên quan đến nhiều bệnh, trong đó có tiểu đường loại 2. Ngoài ra, việc ăn nhiều khoai tây chiên dễ dẫn tới tăng cân, từ đó gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Cách thay thế tốt hơn

Nghiên cứu cho thấy, thay ba khẩu phần khoai tây mỗi tuần bằng ngũ cốc nguyên hạt có thể giảm 8% nguy cơ mắc tiểu đường loại 2. Còn nếu thay hoàn toàn khoai tây chiên bằng ngũ cốc nguyên hạt, nguy cơ giảm tới 19%. Ngược lại, thay khoai tây (dù luộc, nướng hay nghiền) bằng gạo trắng lại làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Điều này cho thấy không phải loại tinh bột nào cũng giống nhau.

Các nhà nghiên cứu khuyến nghị ngũ cốc nguyên hạt nên được ưu tiên hàng đầu trong chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa tiểu đường loại 2. Bên cạnh đó, khoai tây luộc, nướng hoặc nghiền, với tác động môi trường tương đối thấp và lợi ích sức khỏe nhất định, vẫn có thể là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh và bền vững.

Đây là nghiên cứu quan sát, không phải thử nghiệm lâm sàng, nên không thể khẳng định quan hệ nhân – quả một cách tuyệt đối. Tuy nhiên, với việc thu thập dữ liệu được thực hiện trên quy mô lớn, trong thời gian dài cho thấy đây là một nghiên cứu có độ tin cậy cao.

Nghiên cứu mới này một lần nữa khẳng định thói quen ăn uống của chúng ta ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Việc hạn chế khoai tây chiên, ưu tiên khoai tây luộc, hấp, nướng, và bổ sung ngũ cốc nguyên hạt vào thực đơn là những bước đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ tiểu đường loại 2 và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Mạnh Chiến

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/so-thich-an-khoai-tay-chien-va-nguy-co-tieu-duong-loai-2-17925081411050078.htm