Tại sao cuộc khủng hoảng chính trị Pháp làm suy yếu châu Âu?

6 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: THX/TTXVN

Châu Âu đang trải qua cùng lúc nhiều thách thức: cuộc xung đột Nga - Ukraine, áp lực thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump với thương mại toàn cầu và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy cực hữu. Theo Politico châu Âu (Politico.eu), giữa bối cảnh đó, sự bất ổn chính trị triền miên tại Pháp, đặc biệt là tình trạng thâm hụt ngân sách và khủng hoảng chính phủ, đang đặt toàn bộ khu vực đồng euro vào tình thế nguy hiểm và làm suy yếu vai trò quốc tế của Paris.

Pháp: "Quá lớn để sụp đổ"

Pháp là nền kinh tế lớn thứ hai của Liên minh châu Âu (EU), một nhân tố hàng đầu trong G7, cường quốc hạt nhân duy nhất của EU và là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Dưới thời Tổng thống Emmanuel Macron, Pháp đã trở thành một thế lực chính trị thúc đẩy các vấn đề của EU, chỉ đứng sau sức mạnh của Đức.

Tuy nhiên, việc chính phủ Pháp không thể thông qua các biện pháp kiểm soát chi tiêu công tại quốc hội đã kéo dài tình trạng bế tắc chính trị, làm tăng khả năng tổ chức các cuộc bầu cử lập pháp mới trước cuối năm 2027. Tình trạng này đã gây lo ngại sâu sắc.

Một nhà ngoại giao từ một quốc gia EU giấu tên cho biết: "Pháp quá lớn để sụp đổ, nên tình trạng bất ổn chính trị triền miên này đang đặt toàn bộ khu vực đồng euro vào nguy cơ".

Sự bất ổn ở Pháp ngay lập tức gây ra phản ứng tiêu cực trên thị trường. Sau sự sụp đổ kịch tính của chính phủ do Thủ tướng Sébastien Lecornu đứng đầu, cổ phiếu và trái phiếu chính phủ Pháp đã giảm, đồng euro suy yếu so với đồng USD. Chỉ số CAC 40 (chỉ số chứng khoán tiêu chuẩn của Pháp, theo dõi hiệu suất của 40 cổ phiếu có vốn hóa lớn nhất được niêm yết trên sàn Euronext Paris) giảm 1,4%.

Nỗi lo lớn nhất mà các nhà ngoại giao và quan chức EU nêu ra là rủi ro đối với khu vực đồng euro. Một quan chức chính phủ từ một quốc gia thuộc khu vực đồng euro chia sẻ: “Đã có rất nhiều lo ngại xoay quanh nền kinh tế khu vực đồng euro. Chúng tôi thực sự quan ngại về điều này”.

Tình trạng thiếu rõ ràng về chính trị và tài chính cũng khiến Pháp mất đi sức hấp dẫn đầu tư. Grégoire Roos, Giám đốc chương trình châu Âu và Nga tại tổ chức tư vấn Chatham House ở London, nhận định: “Tôi không thấy bất kỳ nhà đầu tư quốc tế đáng kể nào lựa chọn Pháp vào thời điểm này do thiếu sự rõ ràng về chính trị cũng như tài chính”.

Vai trò lãnh đạo bị suy yếu

Sự hỗn loạn ở Pháp đã làm suy giảm ảnh hưởng của Paris đối với các cuộc tranh luận và phát triển chính sách của EU. Nhiều nhà ngoại giao EU đã ngầm xem ông Macron như một nhà lãnh đạo mà ảnh hưởng đang nhanh chóng suy yếu ở Brussels, mặc dù ông đã từng là một nhà tư tưởng lớn, đưa ra khái niệm "tự chủ chiến lược" - giúp EU tự chủ hơn về kinh tế và quốc phòng.

Trong bối cảnh đó, với những thay đổi nhân sự liên tục ở Paris, lập trường của Pháp trong các cuộc thảo luận quan trọng, ví dụ như ngân sách EU, trở nên khó duy trì.

Hơn nữa, sự bất ổn của Pháp đang diễn ra vào thời điểm then chốt mà châu Âu cần sự lãnh đạo mạnh mẽ, ví dụ như:

Về hỗ trợ Ukraine: Tổng thống Macron đóng vai trò trung tâm trong các nỗ lực của châu Âu nhằm hỗ trợ Ukraine. Sáng kiến chung của ông với Thủ tướng Anh Keir Starmer nhằm thành lập một "liên minh tự nguyện" vẫn là lựa chọn trong việc ủng hộ bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào ở Ukraine. Một quan chức khu vực đồng euro nhận định: "Sẽ không tốt cho EU nếu một trong những quốc gia thành viên lớn nhất rơi vào tình trạng hỗn loạn, đặc biệt là trong bối cảnh an ninh hiện nay".

Về thiếu hành động: Sự bất ổn của Pháp khiến "cỗ máy Pháp-Đức" - thường được coi là thiết yếu để xây dựng EU vững mạnh - càng trở nên khó khăn hơn. Một quan chức Pháp thừa nhận: “Điều này khiến Pháp vắng mặt vào thời điểm đang có xung đột Nga - Ukraine ở châu Âu, khi Trung Quốc có năng lực công nghiệp dư thừa đáng kinh ngạc, và khi nước Mỹ thời chính quyền Tổng thống Trump tiếp tục làm những điều khó đoán”.

Mỗi kịch bản bất ổn, từ các cuộc bầu cử mới đến khả năng ông Macron từ chức sớm, đều mở đường cho đảng cực hữu Tập hợp quốc gia (RN) của bà Marine Le Pen giành được những thắng lợi lớn. Tỷ lệ ủng hộ của RN nhìn chung vẫn ổn định ở mức khoảng 30% đến 32% kể từ cuộc bầu cử lập pháp năm 2024.

Một cuộc bầu cử sớm cũng có thể gây nguy hiểm cho ngân sách dài hạn tiếp theo của EU, vốn đã đặt thời hạn không chính thức để đạt được thỏa thuận trước cuộc bầu cử Pháp năm 2027, do lo ngại RN có thể chính trị hóa và làm chệch hướng cuộc tranh luận.

Sự trỗi dậy của phe cực hữu Pháp đã tiếp thêm sức mạnh cho các đảng dân túy khác ở châu Âu. Geert Wilders, chính trị gia cực hữu kỳ cựu người Hà Lan, đã đưa ra lời cảnh báo cho "tất cả các nhà lãnh đạo cũ", bao gồm cả Tổng thống Macron: "Thời của họ đã hết". Sự bất ổn ở Pháp, do đó, không chỉ là vấn đề nội bộ mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh cho sự ổn định và hướng đi tương lai của toàn bộ châu Âu.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/tai-sao-cuoc-khung-hoang-chinh-tri-phap-lam-suy-yeu-chau-au-20251010092546426.htm