Trong bài phát biểu gần đây, ông Trump nhấn mạnh: “Tôi nghĩ chúng ta nên bắt đầu nghĩ về thiết giáp hạm. Khi nói về những con tàu này, nhiều người sẽ nói ‘Không, nó lỗi thời rồi', nhưng tôi không nghĩ đây là công nghệ cũ khi nhìn vào những khẩu pháo".
"Chúng tôi thực sự đang xem xét khái niệm thiết giáp hạm. Mặt hông dày 6 inch, thép rắn chắc. Không phải nhôm. Nhôm tan chảy khi trúng tên lửa... và đạn pháo rẻ hơn nhiều... Tôi sẽ nói cho các bạn biết, đó là điều đang được nghiêm túc xem xét", ông Trump nhấn mạnh.
Tổng thống Mỹ không giải thích rõ đang nói về khả năng đóng tàu mới hay tái sử dụng những thiết giáp hạm lớp Iowa từng phục vụ từ Thế chiến thứ II, hiện đã ngừng hoạt động và được hoán cải thành bảo tàng nổi.
Giới phân tích đã liên tưởng tới sự kiện diễn ra vào tháng 3/2024, khi một trong những thiết giáp hạm của Hải quân Mỹ - tàu USS New Jersey được gửi đi sửa chữa sau 30 năm nằm im tại bến cảng.
Theo nhiều chuyên gia, kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ II, thiết giáp hạm dần mất đi vai trò chủ đạo trong hạm đội khi tàu sân bay và tàu khu trục chạy bằng năng lượng hạt nhân trở thành những trụ cột của sức mạnh Hải quân Mỹ.
Mặc dù vậy, Hải quân Mỹ vẫn quyết định giữ lại 4 thiết giáp hạm lớp Iowa, bao gồm những chiếc Iowa, New Jersey, Missouri, Wisconsin khi nhận thấy chúng vẫn có tiềm năng to lớn để hiện đại hóa.
Những con tàu trên lần lượt được đưa vào hạm đội dự bị từ thập niên 1950 đến những năm 1970, chiếc USS New Jersey được gọi tái ngũ đầu tiên để đảm nhiệm vai trò một khẩu đội pháo binh ngoài khơi.
Tới thập niên 1980, trong thời kỳ cao điểm của Chiến tranh Lạnh, chính quyền Tổng thống Ronald Reagan đã công bố một chương trình đầy tham vọng nhằm tạo ra một "hạm đội 600 tàu" cho Hải quân Mỹ.
Khi đó việc hồi sinh thiết giáp hạm được coi là một giải pháp mạnh mẽ và tương đối rẻ nhằm nhanh chóng tăng cường lực lượng tàu mặt nước khi những con tàu này được trang bị pháo 406 mm mạnh mẽ, lớp giáp bảo vệ dày và không gian rộng lớn để tích hợp vũ khí hiện đại.
Những chiến hạm "đồ cổ" trên đã được nâng cấp với những vũ khí tiên tiến nhất vào thời điểm đó, điển hình như 4 bệ phóng Mk 141 cho 16 tên lửa chống hạm RGM-84 Harpoon, 8 bệ phóng cho 32 tên lửa BGM-109 Tomahawk và 4 pháo phòng không bắn nhanh Phalanx.
Dự án này tiêu tốn của chính phủ Mỹ số tiền không nhỏ, lên tới 1,7 tỷ USD cho 4 tàu (tương đương khoảng 5,5 tỷ USD ngày nay), ngang với ngân sách để Nga sửa chữa tuần dương hạm hạt nhân Đô đốc Nakhimov.
Năm 1983, thiết giáp hạm USS New Jersey được điều đến Lebanon để hỗ trợ Quân đội Mỹ, trong khi tàu USS Missouri và USS Wisconsin hoạt động tích cực trong Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991.
Những con tàu trên bắn những viên đạn pháo siêu lớn cỡ 406 mm vào các vị trí của Quân đội Iraq ở Kuwait và phóng tên lửa hành trình Tomahawk vào những mục tiêu chiến lược.
Sau khi Liên Xô tan rã và Chiến tranh Lạnh kết thúc, ngân sách quốc phòng của Mỹ lại bị cắt giảm đáng kể, việc vận hành các thiết giáp hạm khổng lồ bị coi là quá tốn kém và không thực tế.
Chính vì vậy vào ngày 8/2/1991, những thiết giáp hạm cuối cùng đã được cho ngừng hoạt động lần cuối và một số bị tháo dỡ, vài chiếc may mắn hơn trở thành viện bảo tàng.
Nếu không có ý định "gọi tái ngũ" thiết giáp hạm, ý tưởng của Tổng thống Donald Trump có thể được diễn giải thành sửa đổi lớp khu trục hạm Zumwalt sang một phương tiện đặc biệt, tác chiến xoay quanh những khẩu pháo lớn bắn đạn thông minh cho phù hợp với thế kỷ 21.
Việt Dũng
Theo Naval News