TP.HCM dự chi hơn 2.500 tỷ đồng cho công tác bồi thường GPMB dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam qua địa bàn. Ảnh minh họa
Vừa qua, Ủy ban nhân dân TP.HCM đã có báo cáo Ban chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực đường sắt, trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đoạn qua thành phố có chiều dài 13,49 km với phạm vi sử dụng đất khoảng 110 ha.
Ủy ban nhân dân Thành phố cho biết, phạm vi triển khai của dự án trên địa bàn thành phố khoảng 110 ha, gồm phần tuyến dài gần 13,5 km với diện tích 32,2 ha; ga Thủ Thiêm khoảng 17,3 ha; depot Long Trường khoảng 60,5 ha, đều chưa được giải phóng mặt bằng…
Hướng tuyến của dự án sẽ đi qua địa phận các phường An Khánh, Bình Trưng, Long Trường, Long Phước. Tuyến đi theo hành lang cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, trong đó đoạn từ nút giao An Phú đến đường Vành đai 2 hiện đã giải phóng mặt bằng. Đoạn từ vành đai 2 đến Vành đai 3 TP.HCM cũng nằm trong hành lang quy hoạch 40 m, có hiện trạng đất trống và nhà, chưa giải phóng mặt bằng. Đoạn từ Vành đai 3 đến hết địa phận TP.HCM (sông Đồng Nai), tuyến đường sắt đi song song cạnh đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và trong hành lang quy hoạch 140 m; trong đó hành lang dành cho đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam là 30 m, hiện trạng cơ bản là đất trống và chưa giải phóng mặt bằng.
Theo Ủy ban nhân dân TP.HCM, trên cơ sở ranh mốc sơ bộ do Bộ Xây dựng cung cấp, Thành phố đã xác định phạm vi thu hồi đất để thực hiện dự án. Trong đó, ga Thủ Thiêm đã được xác lập trong đồ án Quy hoạch chung thành phố và Quy hoạch chung thành phố Thủ Đức trước đây; khu đất này hiện chưa giải phóng mặt bằng, có hiện trạng là nhà ở và đất trống. Khu Depot Long Trường cũng đã được xác lập trong đồ án Quy hoạch chung thành phố và Quy hoạch chung thành phố Thủ Đức, hiện chưa giải phóng mặt bằng, nhưng thuận lợi khi chủ yếu là đất nông nghiệp.
Tổng kinh phí sơ bộ dành cho công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho đoạn tuyến qua TP.HCM dự kiến khoảng 2.575,8 tỷ đồng; trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư khoảng 2.114 tỷ đồng.
Về công tác chuẩn bị khu tái định cư phục vụ dự án, từ ranh mốc sơ bộ của dự án, Thành phố đã rà soát, xác định số lượng nhà, đất bị ảnh hưởng khoảng 200 căn. Thành phố dự kiến bố trí 106 căn hộ tại chung cư Linh Trung, 94 trường hợp nhận nền đất tái định cư được dự kiến bố trí tại khu Long Bình - Long Thạnh Mỹ. Khu đất này có diện tích khoảng 10,5 ha, quy mô 205 nền đã được giải phóng mặt bằng, có quy hoạch chi tiết 1/500.
Căn cứ Nghị quyết 106/NQ-CP ngày của Chính phủ và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại Thông báo 335/TB-VPCP ngày 28/6/2025, Ủy ban nhân dân TP.HCM đã giao các cơ quan triển khai nhiều nhóm công việc quan trọng. Cụ thể, giao nhiệm vụ cho chủ đầu tư dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chủ động ứng vốn ngân sách để triển khai; đồng thời rà soát pháp lý thực hiện dự án xây dựng khu tái định cư, bảo đảm đúng tiến độ từ tháng 3/2025 đến 12/2026 theo Nghị quyết 106.
Hiện các sở, ngành đang rà soát cơ sở pháp lý để đề xuất giao nhiệm vụ lập dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư, phục vụ bố trí chỗ ở cho các hộ dân bị ảnh hưởng.
TP.HCM cũng đang nghiên cứu triển khai phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit Oriented Development, là mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng) tại khu vực ga Thủ Thiêm và depot Long Trường. Để thực hiện mô hình TOD, Thành phố sẽ triển khai đồng thời với công tác rà soát ranh giới dự án đường sắt cao tốc để sao cho không trùng lặp với các dự án khác trong khu vực, nhất là về phạm vi và hướng tuyến.
Thành Ủy TP.HCM đã thành lập Ban chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị thành phố do Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên làm Trưởng ban. Ủy ban nhân dân TP.HCM cũng đang kiện toàn, bổ sung nhiệm vụ cho tổ giúp việc của Ban chỉ đạo nhằm tham mưu, hỗ trợ triển khai các nhiệm vụ liên quan đến dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam.
Thiên Ân