Trung Quốc công bố tiêm kích J-16 áp đảo F-35 và F-22 của Mỹ khi chạm trán trên không

3 giờ trướcBài gốc

Trong chương trình phát sóng mới đây, CCTV đã phỏng vấn phi công Lý Siêu (Li Chao), thuộc Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Tây của quân đội Trung Quốc (PLA), người trực tiếp tham gia một vụ chạm trán trên không được cho là hiếm có.

Tiêm kích Trung Quốc chạm trán máy bay Mỹ

Ông Lý kể lại rằng sự việc xảy ra trong một buổi huấn luyện ven biển năm ngoái tại biển Hoa Đông, khi radar cảnh giới phát hiện hai máy bay lạ bay thẳng về phía đội hình Trung Quốc với ý đồ khiêu khích.

Theo CCTV, Lý Siêu, được mô tả là “phi công ưu tú” của PLA - đã cất cánh khẩn cấp trên tiêm kích J-16, mẫu máy bay chiến đấu đa năng do Trung Quốc tự sản xuất, để đánh chặn hai mục tiêu đang tiếp cận không phận quốc gia. Ông cho biết: “Phía sau chúng tôi là lãnh hải, họ áp sát quá gần, nên tôi buộc phải đối đầu”.

Phi công tiêm kích J-16 Trung Quốc Lý Siêu - Ảnh: CCTV

Trong cuộc chạm trán tốc độ cao, radar trên khoang J-16 được cho là đã khóa mục tiêu đồng thời cả hai máy bay đối phương, điều mà CCTV mô tả là “chiến thắng radar” trước các tiêm kích tàng hình.

Sau một loạt thao tác cơ động, Lý Siêu cho biết đã thực hiện động tác bay lộn ngược ngay phía trên một trong hai máy bay kia, ở khoảng cách chỉ 10–15 mét giữa hai buồng lái. “Khi hoàn tất thao tác, tôi đã khóa mục tiêu cả hai chiếc cùng lúc, và họ lập tức quay đầu rút lui”, ông nói.

CCTV cho biết, đây là vụ đối đầu duy nhất thuộc loại này được ghi nhận, và kể từ đó, “loại chiến đấu cơ tàng hình ấy chưa từng quay lại gần vùng duyên hải Trung Quốc”.

Công nghệ nổi bật của J-16

J-16 là máy bay chiến đấu đa nhiệm hai động cơ, phát triển dựa trên khung cơ Su-30 của Nga nhưng được tích hợp toàn bộ hệ thống điện tử hàng không và radar do Trung Quốc tự sản xuất. Nhiều nguồn phân tích cho rằng J-16 sử dụng radar mảng pha chủ động (AESA), công nghệ tương tự các chiến đấu cơ thế hệ 5 - cho phép phát hiện mục tiêu nhỏ và tàng hình trong phạm vi lớn hơn.

Radar AESA của J-16 có khả năng theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc, chống gây nhiễu và hỗ trợ tấn công dẫn đường chính xác. Bằng cách thay đổi tần số phát xạ liên tục, radar này được cho là khó bị phát hiện hơn, đồng thời tăng cơ hội phát hiện các máy bay có thiết kế tàng hình của Mỹ như F-22 hoặc F-35.

Tiêm kích J-16 của Trung Quốc - Ảnh: Getty

CCTV không chỉ đề cập đến khả năng của bản thân J-16 mà còn nhấn mạnh vai trò của mạng lưới cảnh giới và phòng không tích hợp. Các radar mặt đất chống tàng hình và máy bay cảnh báo sớm KJ-500 đã phát hiện nhóm máy bay nước ngoài từ xa, sau đó truyền dữ liệu mục tiêu cho J-16 qua hệ thống liên kết dữ liệu.

Cấu trúc này cho phép Trung Quốc tạo ra bức tranh chiến thuật hợp nhất tương tự mô hình mà Mỹ áp dụng cho các chiến đấu cơ thế hệ 5. Dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau giúp J-16 có thể tiếp cận và khóa mục tiêu ngay cả khi radar của chính nó không phát hiện được máy bay tàng hình.

Các chuyên gia quân sự cho rằng nếu đúng như CCTV mô tả, đây là ví dụ điển hình của “chiến tranh hợp nhất đa miền”, trong đó radar, cảm biến, máy bay chiến đấu và hệ thống phòng không mặt đất hoạt động như một thể thống nhất trong thời gian thực.

Trung Quốc thời gian qua đã đẩy mạnh chương trình hiện đại hóa tác chiến trên không, tập trung vào ba trụ cột chính gồm radar AESA, hệ thống chia sẻ dữ liệu chiến thuật và mạng cảm biến liên thông. Trong đó, J-16 được xem là một mắt xích trọng yếu, cùng với J-20, tiêm kích tàng hình thế hệ 5, và máy bay cảnh báo sớm KJ-500, hình thành nền tảng cho mô hình chiến đấu hợp nhất đa miền mà PLA đang hướng tới.

Phối hợp linh hoạt

Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc đã tái hiện cảnh J-16 tiếp cận chỉ còn cách đối phương 10-15 mét, thực hiện các động tác “cuộn tròn và lật đầu” ở cự ly rất gần. CCTV cho rằng đây là minh chứng cho khả năng điều khiển chính xác và ổn định khí động học của J-16, vốn được trang bị hệ thống điện tử hóa hoàn toàn, giúp máy bay phản ứng nhanh hơn nhiều so với các dòng tiêm kích cơ học cũ.

Bên cạnh đó, J-16 cũng được cho là tích hợp mũ bay hiển thị dữ liệu và hệ thống điều khiển mục tiêu bằng góc nhìn, cho phép phi công khóa mục tiêu bằng cách nhìn hướng về chúng - tương tự công nghệ trên F-35 của Mỹ.

Tiêm kích F-35 của không quân Mỹ - Ảnh: Reuters

CCTV không công bố loại chiến đấu cơ đối phương, song các chuyên gia quốc tế nhận định “hai máy bay không xác định” có thể là F-22 Raptor hoặc F-35 Lightning II - những tiêm kích tàng hình thế hệ 5 được Mỹ triển khai thường xuyên trong khu vực biển Hoa Đông.

Trong lý thuyết không chiến hiện đại, “tàng hình” không phải “vô hình”, mà chỉ giúp giảm tiết diện radar (RCS), khiến việc phát hiện trở nên khó khăn hơn. Do đó, các hệ thống radar AESA đa băng tần, radar sóng mét hoặc mạng cảnh báo sớm tích hợp có thể phần nào vô hiệu hóa ưu thế của máy bay tàng hình ở tầm gần.

Chính CCTV cũng khẳng định rằng sự phối hợp giữa radar mặt đất, cảnh báo sớm trên không và J-16 đã giúp “giảm hiệu quả tàng hình của đối phương trong môi trường ven bờ”, nơi tín hiệu phản xạ từ mặt biển hỗn tạp khiến radar gặp bất lợi.

Phản ứng và đánh giá quốc tế

Phía Mỹ và các đồng minh hiện vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về vụ việc mà CCTV công bố. Các nhà phân tích quốc tế lưu ý rằng chưa có bằng chứng độc lập nào xác thực toàn bộ chi tiết được nêu, do dữ liệu radar và hình ảnh tác chiến của không quân thường được bảo mật tuyệt đối, khiến việc kiểm chứng gần như bất khả thi.

Dù vậy, giới chuyên gia nhìn nhận rằng Trung Quốc đang rút ngắn đáng kể khoảng cách công nghệ với các cường quốc hàng không phương Tây, đặc biệt trong các lĩnh vực như radar mảng pha chủ động (AESA), hệ thống dẫn đường điện tử, và phối hợp tác chiến giữa máy bay với mạng cảm biến mặt đất.

J-16 hiện chưa thể sánh ngang về khả năng tàng hình hay chiến đấu mạng trung tâm như F-22 hay F-35 của Mỹ, nhưng nó đã trở thành biểu tượng của quá trình “số hóa” lực lượng PLA, phản ánh bước tiến vượt bậc trong hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc.

Tiêm kích F-22 của không quân Mỹ - Ảnh: Reuters

Câu chuyện J-16 “đấu thắng máy bay tàng hình” có thể chưa được xác minh độc lập, song thông điệp công nghệ mà Bắc Kinh muốn gửi đi khá rõ rằng Trung Quốc không còn dựa vào thiết kế ngoại nhập, mà đang xây dựng năng lực chiến đấu dựa trên công nghệ nội địa, đặc biệt là radar thông minh và hệ thống dữ liệu tích hợp và trí tuệ nhân tạo.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng quanh các vùng biển tranh chấp, chiến lược, việc Trung Quốc liên tục nhấn mạnh sức mạnh công nghệ hàng không không chỉ nhằm phô trương năng lực quân sự, mà còn thể hiện sự chuyển dịch tư duy chiến tranh sang thời đại kỹ thuật số - nơi dữ liệu, cảm biến và khả năng xử lý thông tin đóng vai trò quyết định, thậm chí quan trọng hơn cả tốc độ hay hỏa lực.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/trung-quoc-cong-bo-tiem-kich-j-16-ap-dao-f-35-va-f-22-cua-my-khi-cham-tran-tren-khong-238590.html