Từ chiến khu đến khát vọng hội nhập

17 giờ trướcBài gốc

Sự tự tin của thế hệ trẻ là thành quả của một nền giáo dục đổi mới, lấy người học làm trung tâm. Trong ảnh là sinh viên Trường ĐH Đồng Tháp.

Từ chiến khu đến vùng đất học tập đổi mới

Năm 2025 đánh dấu 80 năm ngành Giáo dục Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng, bền bỉ vun đắp truyền thống “tôn sư trọng đạo, hiếu học vươn lên”. Tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) - vùng đất phương Nam trù phú – giáo dục không chỉ góp phần phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là cầu nối giữa truyền thống hiếu học và khát vọng vươn lên trong thời đại mới.

Từ thời kháng chiến chống Pháp, những lớp học đầu tiên đã bén rễ trong mái lá rừng U Minh, Trà Sư, Đồng Tháp Mười. Chiếc chõng tre làm bàn ghế, bảng đen bằng nhựa cây, thầy cô là cán bộ kháng chiến, học trò là con em nông dân. Trong gian khổ, ánh sáng tri thức vẫn được giữ gìn như ngọn đèn không tắt – đặt nền móng cho hành trình “gieo chữ, dựng người” đầy cảm hứng sau này.

Bước vào thời bình, nhất là trong 50 năm đổi mới (1975 - 2025), giáo dục ĐBSCL đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Từ vùng đất sông nước cách trở, đến nay toàn vùng có gần 11.000 cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông, với hơn 85% phòng học kiên cố. Nhiều địa phương như Long An, Vĩnh Long, TP Cần Thơ có trên 90% trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 1.

Ở các tỉnh có đông đồng bào dân tộc Khmer như Trà Vinh, Sóc Trăng, giáo dục góp phần rõ nét vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng sống. Tỷ lệ học sinh dân tộc Khmer bỏ học cấp THCS toàn vùng giảm chỉ còn 1,1% (năm 2024), cho thấy hiệu quả từ sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, ngành giáo dục và các chính sách dân tộc.

Các học sinh được tư vấn, giới thiệu công tác tuyển sinh của Trường Cao đẳng nghề An Giang.

Phong trào thi đua yêu nước trong ngành giáo dục ĐBSCL được cụ thể hóa bằng hàng loạt mô hình đổi mới, sáng tạo. “Trường học hạnh phúc” (Đồng Tháp), “Trường học thông minh” (An Giang), “STEM gắn với tài nguyên địa phương” (Vĩnh Long), hay “Học sinh làm nông dân thông minh” (Trà Vinh)... là minh chứng cho sự thích ứng linh hoạt với điều kiện vùng miền và xu hướng giáo dục hiện đại.

Toàn vùng có hơn 25.000 học sinh đoạt giải cấp tỉnh, gần 1.500 em đạt giải quốc gia (năm 2024), trong đó không ít học sinh đến từ vùng sâu, vùng xa.

Công tác số hóa giáo dục phát triển mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19, với trên 3.000 trường học được kết nối Internet tốc độ cao, giáo viên được tập huấn công nghệ thông tin và triển khai linh hoạt các hình thức dạy học mới.

Trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, các tỉnh Hậu Giang, TP Cần Thơ, Bến Tre đang đẩy mạnh mô hình liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo nghề, hướng đến phương châm “thực học - thực nghiệp”. Học sinh được định hướng nghề nghiệp từ sớm qua các hoạt động trải nghiệm, tư vấn hướng nghiệp và học nghề song song tại bậc THCS, THPT.

Nhiều trường nghề triển khai đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, giúp người học có việc làm ngay sau tốt nghiệp.

Tại TP Cần Thơ, Trường Cao đẳng Nghề Cần Thơ đã phối hợp với hơn 40 doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp Trà Nóc để tổ chức đào tạo kỹ thuật điện - cơ khí - công nghệ ô tô theo yêu cầu thực tế, với tỷ lệ sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp đạt trên 90%. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng, phục vụ phát triển kinh tế địa phương.

Cô trò lớp 1 Trường Tiểu học Ngô Quyền, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ.

Giáo dục - lực đẩy phát triển bền vững

Suốt 80 năm qua còn là hành trình hy sinh âm thầm của hàng vạn thầy cô giáo vùng sông nước. Từ Cà Mau đến Phú Quốc, từ U Minh đến Kiên Hải, có biết bao giáo viên ngày ngày băng rừng, lội nước, vượt hàng chục cây số để mang ánh sáng tri thức đến từng lớp học nhỏ. Ở vùng biên giới An Giang, các giáo viên Khmer song ngữ không chỉ dạy chữ mà còn gìn giữ văn hóa dân tộc.

Tính từ năm 2020 - 2024, hơn 15.000 giáo viên vùng khó khăn được bồi dưỡng chuyên môn, hỗ trợ nâng chuẩn và kịp thời động viên bằng những chính sách nhân văn.

Hình ảnh học sinh vượt khó qua cầu khỉ, thầy cô dựng lớp giữa rừng tràm hay những buổi vận động học sinh đến trường mùa nước nổi... mãi là biểu tượng đẹp về tình yêu nghề, sự tận tụy và tinh thần hiếu học của người Nam Bộ.

Hướng tới tương lai, giáo dục vùng ĐBSCL xác định rõ mục tiêu đổi mới toàn diện – tập trung vào chất lượng, công bằng và hội nhập quốc tế. Đào tạo nhân lực gắn với thế mạnh địa phương như nông nghiệp công nghệ cao, logistics, du lịch... sẽ là chìa khóa hiện thực hóa khát vọng vươn lên của vùng đất Chín Rồng.

Tám mươi năm nhìn lại, giáo dục ĐBSCL không chỉ khẳng định vai trò trong hành trình phát triển đất nước, mà còn là điểm tựa tinh thần, hành trang vững chắc để thế hệ hôm nay và mai sau dựng xây quê hương giàu mạnh, nhân văn và hội nhập.

Từ những lớp học giữa rừng U Minh thời kháng chiến đến hành trình đổi mới và hội nhập, giáo dục vùng ĐBSCL đã và đang viết nên câu chuyện đầy cảm hứng. Suốt 80 năm qua, ngọn lửa hiếu học chưa từng tắt - hun đúc khát vọng vươn lên, phát triển bền vững và khẳng định vai trò trụ cột trong sự nghiệp phát triển con người và quê hương Chín Rồng.

Xuân Lộc

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/tu-chien-khu-den-khat-vong-hoi-nhap-post735379.html