Viên chức 'chân trong, chân ngoài' nếu không kiểm soát dễ xung đột lợi ích

3 giờ trướcBài gốc

Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách sáng nay tiếp tục cho ý kiến 7 dự thảo luật, trong đó có dự Luật Viên chức (sửa đổi).

Đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) cho biết dự thảo luật đã mở rộng phạm vi nguồn lương không chỉ từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập mà còn bao gồm nguồn thu hợp pháp khác. Đây là bước tiến quan trọng tạo điều kiện cho viên chức được hưởng thu nhập đa dạng hơn.

Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn dự thảo luật chưa nêu rõ cơ chế phân bổ minh bạch nguồn thu cũng như cách bảo đảm quyền lợi giữa các viên chức.

"Nếu không cụ thể có thể nảy sinh tình trạng chênh lệch thu nhập quá lớn gây mất công bằng. Do đó, cần bổ sung nguyên tắc phân phối công bằng gắn thu nhập tăng thêm với hiệu quả công việc và quy định nghĩa vụ công khai minh bạch tài chính để bảo đảm công bằng giữa các đơn vị", ông Bình đề nghị.

Đại biểu Thạch Phước Bình. Ảnh: Quốc hội

Về những việc viên chức không được làm, dự thảo luật bổ sung quy định cấm đăng tải, phát tán, phát ngôn thông tin sai lệch.

Theo ông Bình, đây là quy định cần thiết trong kỷ nguyên số nhằm phòng ngừa hành vi làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, nhà nước. Tuy nhiên, khái niệm thông tin sai lệch trong dự thảo luật chưa được giải thích cụ thể, dễ dẫn đến cách hiểu, áp dụng tùy tiện, thậm chí có thể hạn chế quyền tự do ngôn luận hợp pháp.

Đại biểu đề nghị cần đưa ra tiêu chí xác định thế nào là thông tin sai lệch và bổ sung nguyên tắc bảo đảm quyền tự do phản biện, quyền nêu ý kiến chính đáng của viên chức miễn không trái pháp luật.

Về tiền lương, tiền thưởng, dự thảo luật nhấn mạnh "gắn thu nhập với kết quả, hiệu quả công việc, phù hợp với xu thế trả lương theo vị trí việc làm". Tuy nhiên, theo đại biểu dự thảo lại chưa làm rõ cơ chế tiền thưởng, chưa phân biệt rõ giữa lương cơ bản và thu nhập tăng thêm.

Như vậy các đơn vị sẽ khó khăn trong xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ minh bạch, dễ dẫn đến khiếu nại, tranh chấp.

Từ đó, ông Bình đề nghị nghiên cứu bổ sung cơ chế khoán quỹ tiền thưởng theo hiệu quả công việc, trao quyền tự chủ cho đơn vị trong phân bổ nhưng phải công khai, minh bạch gắn với kết quả đánh giá viên chức hàng năm.

Về quyền tham gia hợp đồng nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh, dự thảo cho phép viên chức được ký hợp đồng lao động, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp ngoài công lập nếu không trái pháp luật.

Ông Bình quan ngại với quy định này, nếu không kiểm soát chặt chẽ sẽ dẫn đến xung đột lợi ích khi viên chức có thể lợi dụng vị trí công tác để phục vụ lợi ích cá nhân.

Vì vậy, đại biểu đề nghị quy định rõ danh mục lĩnh vực, ngành nghề viên chức được phép tham gia, đồng thời yêu cầu báo cáo minh bạch và chịu sự giám sát của đơn vị quản lý.

Về tuyển dụng viên chức, dự thảo luật đã thay đổi căn cứ tuyển dụng theo vị trí việc làm, quỹ lương và nguồn thu hợp pháp, thay vì chỉ dựa vào chức danh nghề nghiệp như luật hiện hành.

Đại biểu Thạch Phước Bình nhấn mạnh, đây là thay đổi quan trọng, giúp tuyển chọn sát với nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, quy trình tuyển dụng vẫn còn nặng về thủ tục hành chính, chưa đủ linh hoạt để thu hút nhân tài.

Ông đề nghị mở rộng cơ chế tiếp nhận trực tiếp các chuyên gia, nhà khoa học, nhân tài. Đồng thời, mạnh dạn phân cấp để đơn vị sự nghiệp công lập có thực quyền tự chủ trong tuyển dụng, gắn với trách nhiệm giải trình.

Về hợp đồng làm việc, dự thảo cho phép tồn tại cả hợp đồng xác định thời hạn và không xác định thời hạn. Đại biểu đánh giá đây sự điều chỉnh hợp lý, dung hòa tính linh hoạt và sự ổn định.

Tuy nhiên, ông Bình cho rằng cần quy định rõ điều kiện, tiêu chuẩn để chuyển từ hợp đồng có thời hạn sang hợp đồng không xác định thời hạn nhằm bảo đảm sự công bằng.

"Cơ chế này cũng nên gắn với việc đánh giá định kỳ. Chẳng hạn, sau 3 năm liên tục hoàn thành tốt nhiệm vụ, viên chức có thể được ký hợp đồng lâu dài", đại biểu đề xuất.

Về áp dụng luật với viên chức đã nghỉ hưu, đại biểu Thạch Phước Bình cho biết đây là nội dung mới. Dự thảo quy định mọi hành vi vi phạm trong thời gian công tác dù đã nghỉ hưu vẫn phải bị xử lý.

"Quy định này cần thiết để bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, phòng ngừa hành vi trục lợi trong quá khứ. Tuy nhiên, nếu áp dụng không giới hạn dễ dẫn đến hình sự hóa các quan hệ hành chính", đại biểu tỉnh Vĩnh Long lưu ý.

Vì vậy, ông đề nghị bổ sung nguyên tắc xử lý với những hành vi vi phạm nghiêm trọng, gây hậu quả lớn, đồng thời quy định thời hạn xử lý để bảo đảm tính nhân văn và ổn định.

Trần Thường

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/vien-chuc-chan-trong-chan-ngoai-neu-khong-kiem-soat-de-xung-dot-loi-ich-2447907.html