'Chính sách có, tiền có, nhưng doanh nghiệp không chạm được'

12 giờ trướcBài gốc

Sáng 23/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2025.

Doanh nghiệp vẫn vướng "ma trận" thủ tục hành chính

Phát biểu tại tổ 13, đại biểu Nguyễn Như So (đoàn Bắc Ninh) - Chủ tịch Tập đoàn Dabaco đã góp ý về các chính sách để tạo chuyển biến tích cực cho khu vực kinh tế tư nhân.

Đại biểu So cho rằng, cần phải có một cuộc "đại phẫu" thể chế thật sự, bắt đầu từ việc khoán rõ ràng cho từng bộ ngành chỉ tiêu cắt giảm thủ tục hành chính cụ thể theo từng lĩnh vực quản lý, có cam kết, có giám sát và có chế tài.

Theo vị đại biểu, thực tế hiện nay, dù có năng lực, sản phẩm và thị trường, nhiều doanh nghiệp vẫn bị vướng vào "ma trận" thủ tục chồng chéo, mâu thuẫn giữa các cơ quan quản lý khiến chi phí gia nhập thị trường tăng cao, cơ hội bị bỏ lỡ và niềm tin nhà đầu tư bị bào mòn.

Ông lấy ví dụ trong lĩnh vực logistics, để mở một trung tâm phân phối tích hợp vận tải đa phương thức, doanh nghiệp phải xin hàng chục loại giấy phép từ các cấp, mỗi nơi một yêu cầu, một quy trình, không kết nối, không liên thông.

"Nhiều doanh nghiệp mất cả năm để hoàn tất thủ tục, trong khi đối thủ nước ngoài đã vào cuộc, chiếm lĩnh thị phần. Nếu cứ tiếp tục cải cách theo kiểu "gọt chân cho vừa giày", chúng ta sẽ mãi tụt hậu trên chính sân nhà", ông So nói.

Đại biểu Nguyễn Như So phát biểu tại tổ (Ảnh: Media Quốc hội).

Vị đại biểu nhấn mạnh việc đã từng có Khoán 10 làm nên cuộc cách mạng trong nông nghiệp nhờ dám trao quyền, cắt rào cản đúng chỗ. Giờ đây, nền kinh tế cần một "Khoán 10 mới" cho cải cách thể chế, khoán trách nhiệm cắt giảm thủ tục cho từng bộ, ngành theo lĩnh vực cụ thể.

"Cần mạnh dạn thí điểm cơ chế "giấy phép im lặng", nếu cơ quan Nhà nước không phản hồi trong thời hạn xử lý hồ sơ đã quy định thì doanh nghiệp được mặc nhiên triển khai. Áp dụng trước cho các thủ tục có tính chất phê duyệt rõ ràng như đăng ký kinh doanh có điều kiện, cấp phép xây dựng và chứng nhận đầu tư cho dự án quy mô nhỏ… nhằm thể hiện mạnh mẽ tinh thần chuyển đổi tư duy từ "xin - cho" sang "cam kết - chịu trách nhiệm", ông So đề xuất.

Nói về chủ trương không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế, ông So cho rằng nên nghiên cứu, bổ sung trong Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung lần này bằng việc quy định 1 điều về nguyên tắc xử lý đối với hành vi vi phạm quan hệ dân sự, kinh tế.

Theo đó, ông đề xuất chỉ xử lý hình sự nếu có đầy đủ các dấu hiệu cấu thành tội phạm, có lỗi cố ý rõ ràng và gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội, ưu tiên cơ chế trọng tài, hòa giải.

"Chỉ khi ấy, khu vực kinh tế tư nhân mới thực sự được giải phóng để trở thành trụ cột, chứ không còn phải "đi đường dài với đôi chân trần" giữa mê cung thủ tục", ông So nói.

Chính sách không thể chỉ dừng lại ở vai trò trấn an tinh thần

Đại biểu Nguyễn Như So cũng cho rằng, chính sách tài khóa và tiền tệ cần thật sự trở thành đòn bẩy tăng trưởng chứ không thể chỉ dừng lại ở vai trò trấn an tinh thần.

Ông dẫn chứng, thời gian qua, Chính phủ đã rất nỗ lực với các chính sách như Nghị định 82/2025 về gia hạn thuế, tiền thuê đất; Nghị định 31/2022 về hỗ trợ lãi suất 2%... Tuy nhiên, thực tế triển khai lại rất chật vật.

Gói hỗ trợ lãi suất 2% từng được kỳ vọng là "phao cứu sinh" cho doanh nghiệp, sau gần 2 năm mới giải ngân chưa tới 5%. Không ít doanh nghiệp vừa và nhỏ vốn là "xương sống" của nền kinh tế bị loại khỏi cuộc chơi vì không có báo cáo tài chính được kiểm toán hay tài sản thế chấp đạt chuẩn.

"Chính sách có, tiền có, nhưng doanh nghiệp không chạm được, đó là thất bại trong thực thi", ông So nói và cho rằng, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện chính sách, điều cấp thiết hơn là cải tổ toàn diện cơ chế thực thì để dòng vốn thực sự chảy đến đúng nơi cần thiết.

Đại biểu cho rằng, do các thủ tục phức tạp, doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

Nêu giải pháp, ông So cho rằng cần cải cách tư duy đánh giá tín dụng phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp. Không thể tiếp tục áp dụng một bộ tiêu chí giống nhau cho cả tập đoàn lớn và doanh nghiệp khởi nghiệp.

"Hệ thống tài chính ngân hàng cần chuyển từ "tư duy sổ đỏ" sang "tư duy dòng tiền", đánh giá năng lực trả nợ dựa trên dữ liệu kinh doanh, lịch sử đóng thuế, hiệu quả vận hành thực tế thay vì chỉ nhìn vào bảng cân đối kế toán hoặc tài sản thế chấp", ông So nói.

Vị đại biểu cũng đề xuất giao chỉ tiêu giải ngân bắt buộc cho từng tổ chức tín dụng, giống như giao kế hoạch sản xuất kinh doanh. Nhưng chỉ tiêu không chỉ là "bao nhiêu tiền đã ra khỏi quỹ", mà là "đã đến tay ai, hiệu quả ra sao". Bao nhiêu phần trăm vốn đến với doanh nghiệp nhỏ? Bao nhiêu đến với ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất?

Đồng thời, ông cho rằng cần khẩn trương thiết lập hệ thống giám sát độc lập, công khai, với bộ chỉ tiêu đo lường minh bạch như tỉ lệ giải ngân, số hồ sơ tiếp cận thành công, tỉ lệ bị từ chối và lý do cụ thể.

"Không thể để tiền nằm trong ngân hàng, doanh nghiệp nằm trên bờ vực. Mỗi ngân hàng, mỗi địa phương cần phải chịu trách nhiệm giải trình, thay vì né tránh, đùn đẩy", đại biểu Nguyễn Như So phát biểu.

Cần gia hạn các khoản thuế, phí, tiền thuê đất cho doanh nghiệp

Tham gia phát biểu tại tổ Hà Nội, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, tăng trưởng kinh tế trong thời gian còn lại của năm 2025 là mục tiêu ngắn hạn, nên không thể tìm các động lực mới mà vẫn phải dựa vào những động lực hiện hữu đang đóng góp và tăng trưởng hiện nay.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị tập trung cho những một số giải pháp tức thời, trong đó về xuất khẩu, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác đàm phán với Mỹ, cần tiếp tục giữ vững các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới ở Trung Đông và châu Âu.

Đại biểu Hoàng Văn Cường phát biểu tại tổ (Ảnh: Media Quốc hội).

Đặc biệt, ông cho rằng phải giữ vũng thị trường Trung Quốc, trong đó các mặt hàng nông sản, cần có "bàn tay" dẫn dắt của Nhà nước đối với các hoạt động sản xuất của nông dân nhằm đưa ra hướng dẫn, tiêu chuẩn cũng như thúc đẩy xuất khẩu bền vững.

"Nhà nước cần áp dụng chính sách "thưởng xuất khẩu" để khuyến khích các doanh nghiệp nhưng không vi phạm quy định tài trợ bán phá giá," ông Cường nêu ý kiến.

Ông Cường cũng cho rằng, cần áp dụng chính sách tài khóa mở rộng, khuyến khích sản xuất và tiêu dùng, cụ thể là áp dụng việc giãn thời gian thi hành tăng thuế tiêu thụ đặc biệt sang năm 2028, đồng thời tiếp tục giãn, hoãn các khoản thuế, phí, tiền thuê đất cho doanh nghiệp và tăng khách du lịch quốc tế thông qua chính sách miễn thị thực…

Nguyễn Thu Huyền

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/chinh-sach-co-tien-co-nhung-doanh-nghiep-khong-cham-duoc-2042505231124199.htm