Điểm nóng xung đột ngày 1-7: Phát hiện bất ngờ từ mảnh vỡ UAV Nga ở Ukraine

7 giờ trướcBài gốc

Tuần trước, một số người tại Ukraine đã nhặt nhạnh mảnh vỡ máy bay không người lái (UAV) sau một đợt tấn công của Nga. Họ phát hiện có một loại nổi bật hơn hẳn so với số vũ khí còn lại.

Loại này gắn camera tiên tiến, nền tảng điện toán hỗ trợ bởi AI và hệ thống liên lạc vô tuyến, cho phép người vận hành điều khiển phương tiện từ xa. Theo chuyên gia người Ukraine Serhii Beskrestnov, phương tiện này cũng chứa công nghệ chống nhiễu mới do Iran sản xuất.

Ông Beskrestnov cho biết hầu hết máy bay không người lái tấn công của Nga có màu đen. Song chiếc mới có màu trắng, và bên trong có dán các nhãn tuân theo “hệ thống dán nhãn tiêu chuẩn của Iran”.

Máy bay không người lái Shahed phóng bởi Nga trên bầu trời Kiev hồi tháng 10-2022. Ảnh: AP

Các chuyên gia trò chuyện với AP khẳng định các nhãn dán trên chiếc UAV không phải bằng chứng khẳng định, song các từ tiếng Anh giống cách Iran đánh dấu máy bay không người lái của họ. Họ cho rằng có khả năng Iran đã bán cho Nga loại UAV này để thử nghiệm năng lực chiến đấu thực địa.

Nâng cấp nhiều tính năng

Moscow sản xuất máy bay không người lái Shahed - nghĩa là “nhân chứng” trong tiếng Ba Tư - dựa trên mô hình của Iran tại nhà máy Alabuga ở miền Trung. Nhà máy này đã tiếp nhận những chiếc đầu tiên từ Iran vào năm 2022 sau khi Nga và Iran ký thỏa thuận trị giá 1,7 tỉ USD. Sau đó, nhà máy lập dây chuyền sản xuất riêng và cho ra đời hàng ngàn sản phẩm.

Theo tài liệu do AP thu thập, những bộ phận cải tiến còn sót lại ở Ukraine vừa qua thuộc chiến dịch nâng cấp máy bay không người lái bắt đầu khi Nga mua sản phẩm Iran vào mùa thu năm 2022.

Những mảnh vỡ từ máy bay không người lái Shahed phóng bởi Nga tại phòng nghiên cứu của Ukraine tại Kiev, hồi tháng 8-2024. Ảnh: AP

Năm 2023, Iran vận chuyển khoảng 600 máy bay không người lái đã tháo rời tới Nga. Sau đó, Nga tái lắp ráp sản phẩm và tự sản xuất. Tới năm 2024, Nga điều chỉnh thiết kế. Các chuyên gia lắp thêm camera vào một số máy bay không người lái và thực hiện Chiến dịch Mục tiêu giả nhằm tạo các mồi nhử để áp đảo hệ thống phòng không Ukraine.

Nhà máy Alabuga cũng sửa đổi Shahed để tăng tính sát thương, đồng thời mở rộng kích thước đầu đạn.

Trong ít nhất một trường hợp, Iran đã vận chuyển Shahed chạy bằng động cơ phản lực mà Nga đã "thử nghiệm" tại Ukraine, Fabian Hinz - chuyên gia về máy bay không người lái Nga và Iran tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế - cho biết.

Ông Hinz nhận định Nga chưa dùng Shahed nhiều tại Ukraine do chi phí lớn, bởi thiết kế của Iran dùng cùng loại động cơ phản lực tinh vi cung cấp năng lượng cho tên lửa hành trình.

Các thiết bị điện tử trong máy bay không người lái tìm thấy gần đây ở Ukraine cũng rất đắt tiền, ông Beskrestnov nhắc tới nền tảng điện toán AI, camera và hệ thống liên lạc vô tuyến của mẫu vật.

Hệ thống liên lạc vô tuyến nghĩa là người điều khiển từ Nga có thể giao tiếp với UAV, giới thiệu mục tiêu mới và điều khiển nhiều chiếc cùng lúc. Sản phẩm có 8 ăng-ten, thay vì 4, nên khó bị đánh gục bằng tác chiến điện tử.

Ông Hinz cho biết kiểu ăng-ten tiên tiến như vậy chưa từng xuất hiện tại Ukraine, nhưng tương đồng với loại trên tên lửa Iran hỗ trợ lực lượng Houthi ở Yemen.

Ngoài ra, AI hỗ trợ giúp máy bay không người lái tự động điều hướng nếu liên lạc bị nhiễu.

Các phiên bản trước của Shahed không thể bắn trúng vật thể chuyển động hoặc thay đổi đường bay sau khi được phóng. Đôi khi Shahed "bay vòng tròn trước khi bắn trúng mục tiêu", khiến chúng dễ bị bắn hạ hơn, chuyên gia David Albright thuộc Viện Khoa học và An ninh Quốc tế nói.

Thay đổi chiến thuật

Nga đang dần cải thiện công nghệ và chiến thuật máy bay không người lái. Máy bay không người lái có thể dọn đường cho tên lửa hành trình hoặc trở thành mồi nhử làm suy yếu hệ thống phòng không.

Các chiến thuật này dường như đang phát huy hiệu quả. Phân tích cho thấy Nga tăng các đợt tấn công sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức hồi tháng 1.

Vào tháng 11-2024, chỉ có khoảng 6% UAV không kích các mục tiêu rõ ràng nhưng đến tháng 6, con số này lên tới 16%. Trong một số đêm, gần 50% máy bay vượt qua hệ thống phòng không Ukraine.

Phương Linh

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/diem-nong-xung-dot-ngay-1-7-phat-hien-bat-ngo-tu-manh-vo-uav-nga-o-ukraine-196250625215529531.htm