Đây là nội dung trong điều về Tổ chức thực hiện của Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, sẽ được Quốc hội thảo luận chiều nay, ngày 15/5.
Trước đó, chiều ngày 14/5, Dự thảo Nghị quyết đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến, tại Phiên họp thứ 45. Cũng trong ngày 14/5, Chính phủ đã ký trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.
Trong Điều 16 về Tổ chức thực hiện tại Dự thảo, Chính phủ được giao trong năm 2025 hoàn thành việc rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, quy định chồng chéo, không phù hợp, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Thực hiện giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật, ít nhất 30% điều kiện kinh doanh và tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo.
Thực hiện phân công, phân cấp rõ ràng giữa các cấp, các ngành của từng cơ quan, đơn vị, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong giải quyết thủ tục hành chính.
Dự thảo Nghị quyết Quốc hội cũng giao Chính phủ thiết lập cơ chế đánh giá, phản hồi về các rào cản, vướng mắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh; Khắc phục tình trạng thiếu nhất quán trong thực thi chính sách giữa Trung ương và địa phương, giữa các bộ, ngành và giữa các địa phương với nhau.
Điểm đặc biệt, Điều khoản này quy định người đứng đầu cơ quan, đơn vị; cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tham gia xây dựng, ban hành và triển khai các cơ chế, chính sách quy định tại Nghị quyết này được xem xét loại trừ, miễn trách nhiệm đối với trường hợp đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định liên quan, không tư lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhưng có thiệt hại do rủi ro khách quan.
Cùng với đó, các tổ chức, cá nhân có thành tích trong thực hiện Nghị quyết này được khen thưởng theo quy định của pháp luật. Xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, trục lợi, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết.
Trong Tờ trình của Chính phủ gửi Quốc hội, mục tiêu của Nghị quyết được xác định rõ, là thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng nêu tại Nghị quyết 68-NQ/TW nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực, thúc đẩy khao học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đào tạo nguồn nhân lực, mở rộng sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tiên phong, vươn tâm quốc tế nhằm tạo cú hích, đòn bẩy, điểm tựa, tạo động lực mới, giải phóng nguồn lực, sức sản xuất của kinh tế tư nhân.
Vì vậy, Dự thảo có nhiều nội dung rất mới, rất cần sự chủ động và trách nhiệm của đội ngũ thực thi.
Đáng chú ý, Chương về cải thiện môi trường kinh doanh trong Dự thảo đã quy định một số nguyên tắc trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, cấp phép và chứng nhận, xử lý các vi phạm và giải quyết các vụ việc trong hoạt động kinh doanh, giải quyết phá sản doanh nghiệp theo thủ tục rút gọn.
Cụ thể, số lần thanh tra, kiểm tra, bao gồm cả kiểm tra liên ngành, đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (nếu có) không được quá 1 lần trong năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng. Trường hợp cùng một nội dung thì cơ quan quản lý nhà nước không được thanh tra, kiểm tra trong cùng 1 năm, trừ trường hợp có dấu hiệu rõ ràng.
Ngoài yêu cầu về công khai kế hoạch, kết luận thanh tra, Dự thảo quy định ưu tiên thanh tra, kiểm tra từ xa, dựa trên các dữ liệu điện tử, giảm thanh tra, kiểm tra trực tiếp.
Đặc biệt, với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tuân thủ tốt quy định của pháp luật sẽ được miễn kiểm tra.
Đối với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, Dự thảo quy định chuyển từ cấp phép, chứng nhận sáng thực hiện công bố điều kiện kinh doanh và hậu kiểm, trừ một số ít lĩnh vực bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp phép theo quy định và thông lệ quốc tế.
Về nguyên tắc xử lý các vi phạm và giải quyết các vụ việc trong hoạt động kinh doanh, Dự thảo Nghị quyết phân định rõ trách nhiệm của pháp nhân với trách nhiệm cá nhân; giữa trách nhiệm hành chính với trách nhiệm dân sự.
Đối với vi phạm, vụ việc về dân sự, kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước. Các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được chủ động khắc phục vụ phạm, thiệt hại. Trường hợp thực tiễn áp dụng pháp luật có thể dẫn đến xử lý hình sự hoặc không xử lý hình sự thì không áp dụng xử lý hình sự.
Đối với vi phạm đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế chủ động, kịp thời và toàn diện trước và là căn cứ quan trọng để cơ quan tiến hành tố tụng xem xét khi quyết định khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và các biện pháp xử lý tiếp theo.
Không được áp dụng hồi tố các quy định pháp luật để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án...
Bảo điểm việc niêm phong, kê biên tạm giữ, phong tỏa tài sản liên quan đến vụ việc, vụ án phải đúng theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục, phạm vi, không xâm phạm quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức; bảo đảm giá trị niêm phong, kê biên, tạm giữ, phong tỏa tương ứng với dự kiến hậu quả thiệt hại trong vụ án. Sử dụng hợp lý các biện pháp cần thiết để đảm bảo giá trị tài sản liên quan đến vụ án, giảm thiểu tác động của điều tra liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, sau khi có ý kiến thống nhất của các cơ quan tố tụng và không ảnh hưởng đến hoạt động điều tra.
Dự thảo cũng quy định mở rộng trường hợp, căn cứ để Tòa án xem xét, quyết định việc giải quyết phá sản theo thủ tục rút gọn. Với yêu cầu cụ thể là rút ngắn tối thiểu 30% về thời gian, đơn giản hóa trình tự, thủ tục giải quyết so với thủ tục thông thường.
Khánh Linh