'Nhịp cầu' kết nối lịch sử và hiện tại

15 giờ trướcBài gốc

Thuyết minh viên Trần Thị Phương Lan kể lại những câu chuyện lịch sử một cách sinh động cho thế hệ trẻ - Ảnh: LÊ TRƯỜNG

Kể lịch sử bằng cảm xúc

Đó là chia sẻ của Phó Trưởng Ban Quản lý di tích Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn và Thành Cổ Quảng Trị - thuyết minh viên Trần Thị Phương Lan. Sau khi tốt nghiệp đại học ngoại ngữ, tháng 1/2007, chị Lan về công tác tại Ban Quản lý di tích Sân bay Tà Cơn và Nhà tù Lao Bảo.

Những bỡ ngỡ ban đầu vì công việc chưa sát chuyên môn buộc chị tự tìm tòi, học hỏi và hoàn thiện mình để sau những lần luân chuyển vị trí công tác từ sân bay Tà Cơn, địa đạo Vịnh Mốc và bây giờ là Thành Cổ Quảng Trị đã giúp chị trưởng thành.

“Nghề thuyết minh có thể không khó, nhưng để kể những câu chuyện tại nơi diễn ra sự kiện đúng với lịch sử và mang lại những cảm xúc lay động cho người nghe mới là điều khó. Vì thế, tôi vừa học lịch sử, tìm kiếm tư liệu, vừa gặp nhân chứng để bổ sung, làm sống động các chi tiết câu chuyện. Quan trọng nữa là cách thể hiện, giọng đọc khi thuyết minh để người nghe cảm nhận như đang chứng kiến sự kiện đó”, chị Lan bộc bạch.

Đã thành thông lệ, cứ dịp tháng 7, Quảng Trị nói chung và Thành Cổ Quảng Trị nói riêng lại đón tiếp hàng nghìn lượt khách mỗi ngày đến tri ân. Đây là niềm vui nhưng cũng là áp lực đối với chị Lan và đồng nghiệp..

“Bằng lịch sử, tôi kể lại những câu chuyện để mọi người hiểu và biết ơn thế hệ cha anh đi trước. Bởi lẽ, Thành Cổ Quảng Trị là “ngôi mộ chung” của hàng nghìn liệt sĩ; biểu tượng của sự hy sinh, lòng quả cảm, ý chí kiên cường của cả một thế hệ thanh niên Việt Nam.

Khách tham quan có nhiều tầng lớp, độ tuổi khác nhau, vì vậy, tôi luôn cố gắng đổi mới, chọn lọc kiến thức để có cách dẫn riêng cho phù hợp với từng đối tượng. Bên cạnh đó, tôi cũng sử dụng ngôn ngữ hình thể, biểu cảm của khuôn mặt để chạm đến cảm xúc của họ”, chị Lan chia sẻ thêm.

Theo chân thuyết minh viên Phương Lan, tôi mới cảm nhận hết những cảm xúc trong mỗi lời giới thiệu và câu chuyện chị chuyển tải đến mọi người.

Hòa trong dòng người viếng Thành Cổ ông Nguyễn Ngọc Đan ở phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh cho hay, đây là lần thứ 2 ông đến di tích lịch sử này. Mỗi lần đến ông đều có một cảm xúc khác nhau, bởi sự dẫn dắt của người thuyết minh giúp ông hiểu và cảm nhận rõ hơn về một thời chiến đấu oanh liệt và những hy sinh mất mát của cha anh đi trước.

“Mỗi lời kể, cách nói và biểu cảm của chị Lan khi thuyết minh như dẫn dắt người nghe như hòa vào câu chuyện lịch sử. Thái độ trân trọng quá khứ và tấm lòng thành kính tri ân trong âm điệu khi nói về bức thư để lại của các anh hùng liệt sĩ khiến tôi vô cùng xúc động”, ông Đan chia sẻ.

“Người thân” của liệt sĩ

Qua các cuộc chiến tranh vệ quốc, Quảng Trị trở thành nơi yên nghỉ vĩnh hằng của hàng vạn anh hùng liệt sĩ là con em địa phương và mọi miền Tổ quốc với 157 nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) lớn nhỏ, trong đó có 2 NTLS quốc gia là Trường Sơn và Đường 9.

Nhiều năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh luôn phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, thực hiện tốt chính sách “Đền ơn đáp nghĩa”. Chung hành trình tri ân ấy có sự đóng góp của cán bộ quản trang đang thay mặt hàng nghìn gia đình thân nhân chăm sóc các phần mộ liệt sĩ một cách chu đáo, vẹn toàn. Với họ, đây không chỉ là công việc thuần túy mà còn là trách nhiệm, lòng biết ơn đối với những người đã không tiếc máu xương ngã xuống vì độc lập, tự do cho dân tộc.

Ông Hoàng Thạnh chăm sóc đàn bồ câu tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 - Ảnh: LÊ TRƯỜNG

Qua lời giới thiệu của Trung tâm Điều dưỡng người có công và quản lý NTLS tỉnh Quảng Trị, tôi đến NTLS quốc gia Đường 9 để gặp bác Hoàng Thạnh, một trong những người gắn bó lâu năm với công việc quản trang, được ví như là “người thân” của liệt sĩ.

Bén duyên với công việc này từ năm 2010, sau hơn 15 năm gắn bó, ông Thạnh đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau khi chứng kiến những câu chuyện cảm động của người nhà, đồng đội liệt sĩ tìm được nhau. Hay những câu chuyện tâm linh khó giải thích càng làm ông quyết tâm làm tròn trách nhiệm và nhiệm vụ thiêng liêng này.

Từng ấy thời gian, cùng với nhiệm vụ chăm sóc phần mộ liệt sĩ, hướng dẫn cho khách và thân nhân đến thăm viếng, ông Thạnh được cấp trên tin tưởng giao trọng trách cho việc tổ chức lễ viếng.

Ông Thạnh chia sẻ: “Cũng chừng đó thông tin, nhưng mỗi lần đứng lên bục để thực hiện nghi thức viếng cho các đoàn trong hàng chục năm qua là mỗi lần tôi phải suy nghĩ cách diễn đạt cho phù hợp. Để làm tròn nhiệm vụ, tôi cố gắng trau dồi, tìm hiểu thêm thông tin, trao đổi với các cựu chiến binh khi họ đến viếng. Từ những câu chuyện, tôi xâu chuỗi để trở thành những lời hướng dẫn, chia sẻ lại với các đoàn, người nhà của liệt sĩ khi họ cần”.

Thành Cổ Quảng Trị nhìn từ trên cao - Ảnh: LÊ TRƯỜNG

Đến NTLS quốc gia Đường 9 hôm nay, cảm nhận của nhiều người là sự khang trang, sạch đẹp với những hàng cây xanh mát. Đây chính là công sức, nỗ lực của đội ngũ cán bộ, nhân viên đang công tác tại đây, trong đó có ông Thạnh.

Giám đốc Trung tâm Điều dưỡng người có công và quản lý NTLS tỉnh Nguyễn Vũ Quang cho biết, đơn vị hiện có 47 viên chức, người lao động đảm nhiệm các lĩnh vực khác nhau. Trong đó, đối với 2 NTLS quốc gia có 25 cán bộ, nhân viên phụ trách.

Không chỉ làm tốt công tác tiếp đón, thăm viếng tại đây, chúng tôi còn tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ viên chức, người lao động để họ trở thành những “cầu nối” dẫn dắt du khách đến gần hơn với lịch sử của dân tộc.

“Dù tuổi đã cao nhưng bác Thạnh vẫn rất tận tụy, chu đáo với công việc mỗi ngày như thay cát lư hương, vệ sinh phần mộ và tượng đài, chăm sóc đàn bồ câu; tiếp nhận, phân loại các sinh phẩm hài cốt liệt sĩ, cập nhật thông tin lên hệ thống quản lý liệt sĩ...

Đặc biệt, từ những am hiểu, kinh nghiệm và kiến thức tích lũy suốt hàng chục năm qua, bác Thạnh là động lực truyền dạy cho thế hệ trẻ của đơn vị nỗ lực, phát huy hơn nữa trong công việc để trở thành những “người thân” canh giấc cho anh hùng liệt sĩ yên nghỉ”, ông Quang tâm sự.

Cứ mỗi dịp tháng 7 về, hàng nghìn lượt khách mỗi ngày đến viếng các NTLS quốc gia, di tích lịch sử trong tỉnh để thấu hiểu và tri ân những người anh hùng dân tộc. Khách càng đông đồng nghĩa với việc cán bộ, nhân viên tại những điểm di tích phải làm việc liên tục, không có khái niệm hết giờ, tất cả vì trách nhiệm và sự biết ơn. Họ đang đảm trách nhiệm vụ dẫn dắt mọi người đến với lịch sử, để hiểu và tri ân sự hy sinh của những người nằm lại trên mảnh đất Quảng Trị anh hùng.

Lê Trường

Nguồn Quảng Trị : http://www.baoquangtri.vn/nhip-cau-ket-noi-lich-su-va-hien-tai-196367.htm